તારીખ: 21 ફેબ્રુઆરી
સ્થળ: સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલ, શ્રીભૂમિ જિલ્લો, આસામ સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલમાં CBSE બોર્ડ 12મા ધોરણની પરીક્ષા ચાલી રહી હતી. ફિઝિક્સનું પેપર પૂરું થતાં જ કેટલાક વિદ્યાર્થીઓએ હોબાળો મચાવ્યો. તેઓએ શાળામાં તોડફોડ શરૂ કરી દીધી. તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે શિક્ષકોએ તેમને પરીક્ષામાં મદદ કરવાનું વચન આપ્યું હતું, પરંતુ તેમને કોઈ મદદ મળી નથી. હોબાળાના સમાચાર મળતાં પોલીસ શાળામાં પહોંચી ગઈ. આ શાળા શ્રીભૂમિ એજ્યુકેશન રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ફાઉન્ડેશન દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. તેથી, પોલીસે ફાઉન્ડેશનના પ્રમુખ મહબૂબુલ હક અને શાળાના આચાર્ય સહિત 6 લોકો સામે કેસ નોંધ્યો. મહબૂબુલ હક સહિત તમામ 6 લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ જ કેસમાં ફેબ્રુઆરીમાં જ મહબૂબુલ વિરુદ્ધ સતત છ કેસ નોંધાયા હતા, જેમાં તે જામીન પર બહાર છે. આ કેસને આસામના મુખ્યમંત્રી હિમંતા બિસ્વા શર્મા સાથેના વિવાદ સાથે જોડવામાં આવ્યો હતો. હકીકતમાં, મહબૂબુલ હક એ જ વ્યક્તિ છે જેના પર આસામના સીએમ હિમંતાએ થોડા મહિના પહેલા ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો હતો. મહબૂબુલ એક બંગાળી મુસ્લિમ છે. હિમંતાએ ઘણીવાર બંગાળી મુસ્લિમોને ‘બહારના’ ગણાવ્યા છે. તેઓ કટાક્ષભર્યા સ્વરમાં તેમને ‘મિયા મુસ્લિમ’ પણ કહે છે. મહબૂબુલ હક કોણ છે અને આસામના મુખ્યમંત્રી હિમંતા સાથે તેમનો શું વિવાદ હતો? કથિત ‘ફ્લડ જેહાદ’નો મામલો શું છે? આ જાણવા માટે, અમે મેઘાલય અને આસામના ગ્રાઉન્ડ ઝીરો પર પહોંચ્યા. મહબૂબુલ હકની ધરપકડ ક્યારે અને શા માટે કરવામાં આવી?
મહબૂબુલ હક મેઘાલયની યુનિવર્સિટી ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી (USTM)ના કુલપતિ છે. તેમનું ફાઉન્ડેશન (ERDF) આસામના શ્રીભૂમિમાં બે શાળાઓ ચલાવે છે. USTM પણ આ ફાઉન્ડેશન હેઠળ ચાલે છે. 2024માં તેઓ USTM કેમ્પસમાં ઉત્તરપૂર્વની પ્રથમ ખાનગી મેડિકલ કોલેજ પણ શરૂ કરશે. 21 ફેબ્રુઆરીએ શ્રીભૂમિની સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલમાં ધોરણ 12ની પરીક્ષા દરમિયાન થયેલા હોબાળા અંગે પોલીસે દાવો કર્યો હતો કે આખો વિવાદ ERDF ના “વિઝન 50 પ્રોગ્રામ”થી શરૂ થયો હતો. આ અંતર્ગત, સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલમાં 214 વિદ્યાર્થીઓએ વર્ગો લીધા વિના નોંધણી કરાવી હોવાનું કહેવાય છે. તેમણે મેઘાલયના USTM કેમ્પસમાં કોચિંગ લીધું. આરોપ છે કે વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષામાં મદદનું આશ્વાસન આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તેમને કોઈ મદદ મળી ન હતી. આ કારણે હોબાળો મચી ગયો. 21 ફેબ્રુઆરીની રાત્રે, પોલીસે મહબૂબુલ હકને ગુવાહાટીમાં તેના ઘરેથી ધરપકડ કરી. આસામ પોલીસની સ્પેશિયલ ટાસ્ક ફોર્સે આ આરોપમાં મહબૂબુલ હકની ધરપકડ કરી હતી. ધરપકડ પછી સીએમ હિમંતાએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર 209 વિદ્યાર્થીઓની યાદી શેર કરી. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે આ યાદીમાં એવા વિદ્યાર્થીઓના નામ છે જેમને USTMના માલિક મહબૂબુલે પરીક્ષામાં ઉચ્ચ ગુણનું વચન આપ્યું હતું. આ વિવાદ અંગે અમે મહબૂબુલ હક સાથે વાત કરી. તેઓ કહે છે કે આ છેતરપિંડી ન થવા દેવાની સજા છે. મહબૂબુલ કહે છે, ‘આસામમાં અમારી પાસે સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલના નામથી બે શાળાઓ છે. બંને કરીમગંજ (નવું નામ શ્રી-ભૂમિ)માં છે. આમાંની એક શાળામાં જે વિદ્યાર્થીઓ ભણતા ન હતા તેઓએ શિક્ષકો પર દોષારોપણ કર્યું.’ ‘વિદ્યાર્થીઓએ કહ્યું કે શિક્ષકોએ તેમને MCQમાં મદદ કરવાનું વચન આપ્યું હતું. આ મુદ્દા પર હોબાળો અને તોડફોડ થઈ હતી. આ બધાના 15 મિનિટમાં જ પોલીસ અને મીડિયા પણ ત્યાં પહોંચી ગયા. હું શાળાથી 400 કિલોમીટર દૂર ગુવાહાટીમાં રહું છું, પણ પોલીસે મને રાત્રે 1 વાગ્યાની આસપાસ ધરપકડ કરી અને લઈ ગયા.’ મહબૂબુલને ગુવાહાટી હાઈકોર્ટે 3 માર્ચે જામીન આપ્યા હોવા છતાં, ઢેકિયાજુલી પોલીસે તરત જ તેને બીજા કેસમાં ધરપકડ કરી લીધી. હક વિરુદ્ધ વિવિધ જિલ્લાઓમાં કુલ 6 FIR દાખલ કરવામાં આવી હતી. હાલમાં, તે ગુવાહાટી હાઈકોર્ટમાંથી વચગાળાના જામીન પર બહાર છે. સીએમ હિમંતાએ ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો
મહબૂબુલ હકની ધરપકડ અચાનક થઈ ન હતી. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓમાં સીએમ હિમંતા USTM અને મહબૂબુલ સામે ઘણા ગંભીર આરોપો લગાવી રહ્યા છે. ઓગસ્ટ 2024માં તેમણે મહબૂબુલ હક પર કથિત ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો. 5 ઓગસ્ટ, 202ના રોજ ગુવાહાટીમાં ઘણા કલાકોના વરસાદ પછી ભારે પૂર આવ્યું હતું. ગુવાહાટીમાં આવેલા પૂર પછી, આસામના ગૃહનિર્માણ અને શહેરી બાબતોના મંત્રી અશોક સિંઘલે દાવો કર્યો હતો કે ગુવાહાટીમાં પ્રવેશતા અડધાથી વધુ પાણી મેઘાલયથી આવે છે. ત્યાર બાદ, 9 ઓગસ્ટના રોજ સરમાએ ગુવાહાટીમાં આવેલા પૂર માટે ખાસ કરીને USTMને જવાબદાર ઠેરવ્યું. USTM ગુવાહાટીથી 15 કિમી દૂર મેઘાલયના રી-ભોઈ જિલ્લામાં સ્થિત છે. સરમાએ કહ્યું, ‘USTMના માલિકે જેહાદ શરૂ કરી દીધો છે. અમે જમીન જેહાદની વાત કરીએ છીએ પણ યુનિવર્સિટીના માલિકે આસામ સામે ફ્લડ જેહાદ શરૂ કરી દીધો છે, નહીં તો કોઈ આટલી નિર્દયતાથી પર્વતો કાપી શકે નહીં. મારે તેને જેહાદ કહેવું પડશે અને હું માનું છું કે તે જાણી જોઈને કરવામાં આવ્યું હતું. નહિંતર, તેઓ વૃક્ષો અને પર્વતોને જાળવી રાખીને ઇમારતો બનાવી શકે છે અને પાણીના નિકાલની વ્યવસ્થા કરી શકે છે.’ મહબૂબુલે કહ્યું- હું ફ્લડ જેહાદ જેવી બાબતો પર ધ્યાન નથી આપતો
સીએમ હિમંતાના આરોપો પર USTMના ચાન્સેલર મહબૂબુલ હક સાથે વાત કરી. તે કહે છે કે તેની પાસે કેમ્પસમાં બધી પર્યાવરણીય મંજૂરીઓ છે. તેઓ ‘ફ્લડ જેહાદ’ના આરોપોને અવગણે છે. તેઓ કહે છે, ‘પ્રજાએ ફ્લડ જેહાદના આરોપોનો જવાબ આપ્યો. સમગ્ર ઉત્તર-પૂર્વ યુનિવર્સિટી વિશે જાણે છે. આ યુનિવર્સિટી ફક્ત 100 એકર જમીન પર બનેલી છે. ગુવાહાટીમાં પાણી સમગ્ર મેઘાલયના પર્વતોમાંથી આવે છે.’ ગુવાહાટી ચારે બાજુથી પર્વતોથી ઘેરાયેલું છે. શહેરનું યોગ્ય આયોજન નથી. એટલા માટે અમે ‘ફ્લડ જેહાદ’ જેવી બાબતો પર વધુ ધ્યાન આપતા નથી. સીએમ હિમંતાએ યુનિવર્સિટીના મુખ્ય દરવાજા પર બનેલા આકારને ‘મક્કા-મદીના’ જેવો ગણાવ્યો હતો. આ અંગે મહબૂબુલ હક કહે છે, ‘મેં યુનિવર્સિટી ખૂબ જ સરળ સ્તરે શરૂ કરી હતી અને હું તેને વધુ આગળ લઈ જવા માગુ છું.’ જોકે, જ્યારે આસામના મુખ્યમંત્રીએ ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો ત્યારે મેઘાલય સરકારે USTMનો બચાવ કર્યો. મેઘાલયના સીએમ કોનરાડ સંગમાએ કહ્યું હતું કે USTM રાજ્યની અગ્રણી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાંની એક છે અને તે ઉત્તમ કાર્ય કરી રહી છે. તેમણે USTMને UGC-માન્યતા પ્રાપ્ત અને NAAC ‘A’ ગ્રેડ યુનિવર્સિટી તરીકે પણ વર્ણવ્યું. હિમંતા પોતે બેવાર USTM આવ્યા, તેમણે પણ તેની પ્રશંસા કરી
મહબૂબુલ કહે છે કે બે રાષ્ટ્રપતિઓ અને ઉત્તર-પૂર્વના લગભગ તમામ વર્તમાન મુખ્યમંત્રીઓએ USTMની મુલાકાત લીધી છે. હિમંતા પોતે બેવાર USTMની મુલાકાત લઈ ચૂક્યા છે અને સંસ્થાની પ્રશંસા પણ કરી છે. હિમંતા સાથેના બગડતા સંબંધો અંગે મહબૂબુલ કહે છે, ‘તે મને ઘણા સમયથી ઓળખે છે. તેમની પત્ની ઘણીવાર અમારા ઘરે આવતી રહે છે. મને લાગે છે કે કોઈએ તેમની પાસે જઈને તેમને અમારા વિશે ખોટી માહિતી આપી હશે. તેમણે USTMની પ્રશંસા પણ કરી છે. કદાચ તેઓ એ વાતથી નારાજ છે કે અમે 2024માં USTM ખાતે મેડિકલ કોલેજનો શિલાન્યાસ કર્યો. જ્યારે મેડિકલ કોલેજ આસામમાં નહીં પણ મેઘાલયમાં છે. નિષ્ણાતોએ કહ્યું: શહેરનું આયોજન યોગ્ય નથી, વિકાસને કારણે પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ રહી છે
આસામની રાજધાની ગુવાહાટીમાં દર વર્ષે જુલાઈ-ઓગસ્ટ મહિનામાં પૂરની સ્થિતિ સર્જાય છે. આ પાછળનું કારણ જાણવા માટે, અમે સંશોધક અને નિષ્ણાત મિર્ઝા ઝુલ્ફિકુર રહેમાન સાથે વાત કરી. તે નદીઓને લગતા વિષયો પર સંશોધન કરે છે. પૂર માટે USTMને દોષ આપવાનું તેમનું માનવું ખોટું છે. તેઓ કહે છે, ‘ફક્ત એક યુનિવર્સિટીને દોષ આપતા પહેલા, પૂર પાછળનું કારણ જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે. ગુવાહાટી પર્વતોથી ઘેરાયેલું છે, જે તેને એક ગૂંગળામણભર્યું સ્થળ બનાવે છે. USTM એક નાનો ભાગ છે, જે મેઘાલયમાં છે. બીજા રાજ્યોની ભૂલો બતાવીને તમે તમારી ખામીઓ સુધારી શકતા નથી. શહેરનું યોગ્ય આયોજન નહોતું. ટેકરીઓ અને ગુવાહાટીમાં બાંધકામ ઝડપથી ચાલી રહ્યું છે. આ અંગે પણ કોઈ યોગ્ય આયોજન નથી.’ પૂરને રોકવા માટે ઝુલ્ફિકુર પહેલા તેના કારણો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે. તેઓ કહે છે, ‘ગુવાહાટીમાં બે કારણોસર પૂર આવે છે. પહેલું બ્રહ્મપુત્ર નદીનું અને બીજું શહેરી પૂરનું. પહેલા ગુવાહાટીમાં ઘણા ભીના મેદાનો હતા, જે પાણી શોષી લેતા હતા. તે બધા પર અતિક્રમણ કરવામાં આવ્યું છે.’ તેઓ કહે છે, ‘શહેરમાં આયોજન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે. કોઈપણ વિકાસ લાંબા ગાળે ફાયદાકારક હોવો જોઈએ. જ્યારે લોકો પાસે રહેવા માટે ઘર કે ખરીદવા માટે દુકાનો જ નહીં હોય ત્યારે હાઇવે અને મોટા રસ્તાઓનો શું ફાયદો.’ કોંગ્રેસે કહ્યું- ધાર્મિક ઓળખ માટે મુસ્લિમોને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યા છે
કોંગ્રેસ મહબૂબુલ હક સામેની કાર્યવાહીને સાંપ્રદાયિક ગણાવે છે. આસામ કોંગ્રેસના પ્રવક્તા અમન વદુદ માને છે કે એક સમુદાયને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યો છે. સીએમ હિમંતાનું રાજકારણ હંમેશા કોમવાદી રહ્યું છે. તેઓ તેને ફ્લડ જેહાદ કહીને સાંપ્રદાયિક દૃષ્ટિકોણ પણ આપવા માગે છે. અમનનો આરોપ છે કે, ‘મહબૂબુલ પણ બંગાળી મુસ્લિમ સમુદાયમાંથી આવે છે. મુખ્યમંત્રીને તે ગમતા નથી. એટલા માટે તેઓ જાણી જોઈને પાછળ પડ્યા છે. ફ્લડ જેહાદ શબ્દનો ઉપયોગ કરીને મુખ્યમંત્રી સીધા મુસ્લિમ સમુદાયને નિશાન બનાવી રહ્યા છે. જ્યારે હકની ધરપકડ કરવામાં આવી, ત્યારે તેમણે (હિમંતા) કહ્યું કે તેને શક્ય તેટલો લાંબો સમય જેલમાં રાખવામાં આવશે. હિમંતા ચોક્કસપણે મુખ્યમંત્રી સાથે ગૃહમંત્રી છે, પરંતુ તે પોતે પોલીસ કે ન્યાયાધીશ નથી, તો પછી તે તેમને જેલમાં રાખવાનું કેવી રીતે કહી શકે.’ અમન વધુમાં કહે છે કે મહબૂબુલ સામે દાખલ કરાયેલા કેસ કાનૂની બાબત છે. તે ફ્લડના આરોપોને ખોટા ગણાવે છે. તેઓ કહે છે, ‘શહેરનું નબળું આયોજન પૂર માટે જવાબદાર છે. આખું ગુવાહાટી પાણીથી ભરાઈ જાય છે પણ USTM ફક્ત એક જ ભાગમાં છે, તેથી તેને દોષ આપીને તેઓ પોતાની ભૂલો છુપાવે છે.’ ભાજપે કહ્યું: કોંગ્રેસે ‘ફ્લડ જેહાદ’નો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો
આસામ ભાજપના પ્રવક્તા કિશોર ઉપાધ્યાય મહબૂબુલની ધરપકડને USTM વિવાદ સાથે જોડતા નથી. તેમનું કહેવું છે કે શાળામાં બાળકો સાથે ખોટું થયું હતું અને તેથી જ મહબૂબુલની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. સીએમ હિમંતા દ્વારા ‘ફ્લડ જેહાદ’ શબ્દનો ઉપયોગ કરવા અંગે તેઓ કહે છે, ‘કોંગ્રેસ સરકારે USTM સમક્ષ પૂરનો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો હતો. ત્યારે સીએમ તરુણ ગોગોઈએ પણ આ વાતનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.’ કિશોર એ આરોપને નકારી કાઢે છે કે હકને બંગાળી મુસ્લિમ હોવાને કારણે નિશાન બનાવવામાં આવ્યો હતો. તેઓ યુનિવર્સિટીના ગેટ પર કોતરવામાં આવેલી આકૃતિ પર સવાલો ઉભા કરે છે. કિશોર કહે છે, ‘અભ્યાસ વિસ્તારમાં મુસ્લિમ માળખા (ગુંબજ)ની શું જરૂર હતી? મહબૂબુલ આ બધું જાણી જોઈને કરી રહ્યો છે. ભાજપ ઇચ્છે છે કે આસામ અને મેઘાલય સરકારો સંયુક્ત રીતે USTMની તપાસ કરે.’
તારીખ: 21 ફેબ્રુઆરી
સ્થળ: સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલ, શ્રીભૂમિ જિલ્લો, આસામ સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલમાં CBSE બોર્ડ 12મા ધોરણની પરીક્ષા ચાલી રહી હતી. ફિઝિક્સનું પેપર પૂરું થતાં જ કેટલાક વિદ્યાર્થીઓએ હોબાળો મચાવ્યો. તેઓએ શાળામાં તોડફોડ શરૂ કરી દીધી. તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે શિક્ષકોએ તેમને પરીક્ષામાં મદદ કરવાનું વચન આપ્યું હતું, પરંતુ તેમને કોઈ મદદ મળી નથી. હોબાળાના સમાચાર મળતાં પોલીસ શાળામાં પહોંચી ગઈ. આ શાળા શ્રીભૂમિ એજ્યુકેશન રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ફાઉન્ડેશન દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. તેથી, પોલીસે ફાઉન્ડેશનના પ્રમુખ મહબૂબુલ હક અને શાળાના આચાર્ય સહિત 6 લોકો સામે કેસ નોંધ્યો. મહબૂબુલ હક સહિત તમામ 6 લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ જ કેસમાં ફેબ્રુઆરીમાં જ મહબૂબુલ વિરુદ્ધ સતત છ કેસ નોંધાયા હતા, જેમાં તે જામીન પર બહાર છે. આ કેસને આસામના મુખ્યમંત્રી હિમંતા બિસ્વા શર્મા સાથેના વિવાદ સાથે જોડવામાં આવ્યો હતો. હકીકતમાં, મહબૂબુલ હક એ જ વ્યક્તિ છે જેના પર આસામના સીએમ હિમંતાએ થોડા મહિના પહેલા ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો હતો. મહબૂબુલ એક બંગાળી મુસ્લિમ છે. હિમંતાએ ઘણીવાર બંગાળી મુસ્લિમોને ‘બહારના’ ગણાવ્યા છે. તેઓ કટાક્ષભર્યા સ્વરમાં તેમને ‘મિયા મુસ્લિમ’ પણ કહે છે. મહબૂબુલ હક કોણ છે અને આસામના મુખ્યમંત્રી હિમંતા સાથે તેમનો શું વિવાદ હતો? કથિત ‘ફ્લડ જેહાદ’નો મામલો શું છે? આ જાણવા માટે, અમે મેઘાલય અને આસામના ગ્રાઉન્ડ ઝીરો પર પહોંચ્યા. મહબૂબુલ હકની ધરપકડ ક્યારે અને શા માટે કરવામાં આવી?
મહબૂબુલ હક મેઘાલયની યુનિવર્સિટી ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી (USTM)ના કુલપતિ છે. તેમનું ફાઉન્ડેશન (ERDF) આસામના શ્રીભૂમિમાં બે શાળાઓ ચલાવે છે. USTM પણ આ ફાઉન્ડેશન હેઠળ ચાલે છે. 2024માં તેઓ USTM કેમ્પસમાં ઉત્તરપૂર્વની પ્રથમ ખાનગી મેડિકલ કોલેજ પણ શરૂ કરશે. 21 ફેબ્રુઆરીએ શ્રીભૂમિની સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલમાં ધોરણ 12ની પરીક્ષા દરમિયાન થયેલા હોબાળા અંગે પોલીસે દાવો કર્યો હતો કે આખો વિવાદ ERDF ના “વિઝન 50 પ્રોગ્રામ”થી શરૂ થયો હતો. આ અંતર્ગત, સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલમાં 214 વિદ્યાર્થીઓએ વર્ગો લીધા વિના નોંધણી કરાવી હોવાનું કહેવાય છે. તેમણે મેઘાલયના USTM કેમ્પસમાં કોચિંગ લીધું. આરોપ છે કે વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષામાં મદદનું આશ્વાસન આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તેમને કોઈ મદદ મળી ન હતી. આ કારણે હોબાળો મચી ગયો. 21 ફેબ્રુઆરીની રાત્રે, પોલીસે મહબૂબુલ હકને ગુવાહાટીમાં તેના ઘરેથી ધરપકડ કરી. આસામ પોલીસની સ્પેશિયલ ટાસ્ક ફોર્સે આ આરોપમાં મહબૂબુલ હકની ધરપકડ કરી હતી. ધરપકડ પછી સીએમ હિમંતાએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર 209 વિદ્યાર્થીઓની યાદી શેર કરી. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે આ યાદીમાં એવા વિદ્યાર્થીઓના નામ છે જેમને USTMના માલિક મહબૂબુલે પરીક્ષામાં ઉચ્ચ ગુણનું વચન આપ્યું હતું. આ વિવાદ અંગે અમે મહબૂબુલ હક સાથે વાત કરી. તેઓ કહે છે કે આ છેતરપિંડી ન થવા દેવાની સજા છે. મહબૂબુલ કહે છે, ‘આસામમાં અમારી પાસે સેન્ટ્રલ પબ્લિક સ્કૂલના નામથી બે શાળાઓ છે. બંને કરીમગંજ (નવું નામ શ્રી-ભૂમિ)માં છે. આમાંની એક શાળામાં જે વિદ્યાર્થીઓ ભણતા ન હતા તેઓએ શિક્ષકો પર દોષારોપણ કર્યું.’ ‘વિદ્યાર્થીઓએ કહ્યું કે શિક્ષકોએ તેમને MCQમાં મદદ કરવાનું વચન આપ્યું હતું. આ મુદ્દા પર હોબાળો અને તોડફોડ થઈ હતી. આ બધાના 15 મિનિટમાં જ પોલીસ અને મીડિયા પણ ત્યાં પહોંચી ગયા. હું શાળાથી 400 કિલોમીટર દૂર ગુવાહાટીમાં રહું છું, પણ પોલીસે મને રાત્રે 1 વાગ્યાની આસપાસ ધરપકડ કરી અને લઈ ગયા.’ મહબૂબુલને ગુવાહાટી હાઈકોર્ટે 3 માર્ચે જામીન આપ્યા હોવા છતાં, ઢેકિયાજુલી પોલીસે તરત જ તેને બીજા કેસમાં ધરપકડ કરી લીધી. હક વિરુદ્ધ વિવિધ જિલ્લાઓમાં કુલ 6 FIR દાખલ કરવામાં આવી હતી. હાલમાં, તે ગુવાહાટી હાઈકોર્ટમાંથી વચગાળાના જામીન પર બહાર છે. સીએમ હિમંતાએ ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો
મહબૂબુલ હકની ધરપકડ અચાનક થઈ ન હતી. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓમાં સીએમ હિમંતા USTM અને મહબૂબુલ સામે ઘણા ગંભીર આરોપો લગાવી રહ્યા છે. ઓગસ્ટ 2024માં તેમણે મહબૂબુલ હક પર કથિત ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો. 5 ઓગસ્ટ, 202ના રોજ ગુવાહાટીમાં ઘણા કલાકોના વરસાદ પછી ભારે પૂર આવ્યું હતું. ગુવાહાટીમાં આવેલા પૂર પછી, આસામના ગૃહનિર્માણ અને શહેરી બાબતોના મંત્રી અશોક સિંઘલે દાવો કર્યો હતો કે ગુવાહાટીમાં પ્રવેશતા અડધાથી વધુ પાણી મેઘાલયથી આવે છે. ત્યાર બાદ, 9 ઓગસ્ટના રોજ સરમાએ ગુવાહાટીમાં આવેલા પૂર માટે ખાસ કરીને USTMને જવાબદાર ઠેરવ્યું. USTM ગુવાહાટીથી 15 કિમી દૂર મેઘાલયના રી-ભોઈ જિલ્લામાં સ્થિત છે. સરમાએ કહ્યું, ‘USTMના માલિકે જેહાદ શરૂ કરી દીધો છે. અમે જમીન જેહાદની વાત કરીએ છીએ પણ યુનિવર્સિટીના માલિકે આસામ સામે ફ્લડ જેહાદ શરૂ કરી દીધો છે, નહીં તો કોઈ આટલી નિર્દયતાથી પર્વતો કાપી શકે નહીં. મારે તેને જેહાદ કહેવું પડશે અને હું માનું છું કે તે જાણી જોઈને કરવામાં આવ્યું હતું. નહિંતર, તેઓ વૃક્ષો અને પર્વતોને જાળવી રાખીને ઇમારતો બનાવી શકે છે અને પાણીના નિકાલની વ્યવસ્થા કરી શકે છે.’ મહબૂબુલે કહ્યું- હું ફ્લડ જેહાદ જેવી બાબતો પર ધ્યાન નથી આપતો
સીએમ હિમંતાના આરોપો પર USTMના ચાન્સેલર મહબૂબુલ હક સાથે વાત કરી. તે કહે છે કે તેની પાસે કેમ્પસમાં બધી પર્યાવરણીય મંજૂરીઓ છે. તેઓ ‘ફ્લડ જેહાદ’ના આરોપોને અવગણે છે. તેઓ કહે છે, ‘પ્રજાએ ફ્લડ જેહાદના આરોપોનો જવાબ આપ્યો. સમગ્ર ઉત્તર-પૂર્વ યુનિવર્સિટી વિશે જાણે છે. આ યુનિવર્સિટી ફક્ત 100 એકર જમીન પર બનેલી છે. ગુવાહાટીમાં પાણી સમગ્ર મેઘાલયના પર્વતોમાંથી આવે છે.’ ગુવાહાટી ચારે બાજુથી પર્વતોથી ઘેરાયેલું છે. શહેરનું યોગ્ય આયોજન નથી. એટલા માટે અમે ‘ફ્લડ જેહાદ’ જેવી બાબતો પર વધુ ધ્યાન આપતા નથી. સીએમ હિમંતાએ યુનિવર્સિટીના મુખ્ય દરવાજા પર બનેલા આકારને ‘મક્કા-મદીના’ જેવો ગણાવ્યો હતો. આ અંગે મહબૂબુલ હક કહે છે, ‘મેં યુનિવર્સિટી ખૂબ જ સરળ સ્તરે શરૂ કરી હતી અને હું તેને વધુ આગળ લઈ જવા માગુ છું.’ જોકે, જ્યારે આસામના મુખ્યમંત્રીએ ‘ફ્લડ જેહાદ’નો આરોપ લગાવ્યો ત્યારે મેઘાલય સરકારે USTMનો બચાવ કર્યો. મેઘાલયના સીએમ કોનરાડ સંગમાએ કહ્યું હતું કે USTM રાજ્યની અગ્રણી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાંની એક છે અને તે ઉત્તમ કાર્ય કરી રહી છે. તેમણે USTMને UGC-માન્યતા પ્રાપ્ત અને NAAC ‘A’ ગ્રેડ યુનિવર્સિટી તરીકે પણ વર્ણવ્યું. હિમંતા પોતે બેવાર USTM આવ્યા, તેમણે પણ તેની પ્રશંસા કરી
મહબૂબુલ કહે છે કે બે રાષ્ટ્રપતિઓ અને ઉત્તર-પૂર્વના લગભગ તમામ વર્તમાન મુખ્યમંત્રીઓએ USTMની મુલાકાત લીધી છે. હિમંતા પોતે બેવાર USTMની મુલાકાત લઈ ચૂક્યા છે અને સંસ્થાની પ્રશંસા પણ કરી છે. હિમંતા સાથેના બગડતા સંબંધો અંગે મહબૂબુલ કહે છે, ‘તે મને ઘણા સમયથી ઓળખે છે. તેમની પત્ની ઘણીવાર અમારા ઘરે આવતી રહે છે. મને લાગે છે કે કોઈએ તેમની પાસે જઈને તેમને અમારા વિશે ખોટી માહિતી આપી હશે. તેમણે USTMની પ્રશંસા પણ કરી છે. કદાચ તેઓ એ વાતથી નારાજ છે કે અમે 2024માં USTM ખાતે મેડિકલ કોલેજનો શિલાન્યાસ કર્યો. જ્યારે મેડિકલ કોલેજ આસામમાં નહીં પણ મેઘાલયમાં છે. નિષ્ણાતોએ કહ્યું: શહેરનું આયોજન યોગ્ય નથી, વિકાસને કારણે પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ રહી છે
આસામની રાજધાની ગુવાહાટીમાં દર વર્ષે જુલાઈ-ઓગસ્ટ મહિનામાં પૂરની સ્થિતિ સર્જાય છે. આ પાછળનું કારણ જાણવા માટે, અમે સંશોધક અને નિષ્ણાત મિર્ઝા ઝુલ્ફિકુર રહેમાન સાથે વાત કરી. તે નદીઓને લગતા વિષયો પર સંશોધન કરે છે. પૂર માટે USTMને દોષ આપવાનું તેમનું માનવું ખોટું છે. તેઓ કહે છે, ‘ફક્ત એક યુનિવર્સિટીને દોષ આપતા પહેલા, પૂર પાછળનું કારણ જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે. ગુવાહાટી પર્વતોથી ઘેરાયેલું છે, જે તેને એક ગૂંગળામણભર્યું સ્થળ બનાવે છે. USTM એક નાનો ભાગ છે, જે મેઘાલયમાં છે. બીજા રાજ્યોની ભૂલો બતાવીને તમે તમારી ખામીઓ સુધારી શકતા નથી. શહેરનું યોગ્ય આયોજન નહોતું. ટેકરીઓ અને ગુવાહાટીમાં બાંધકામ ઝડપથી ચાલી રહ્યું છે. આ અંગે પણ કોઈ યોગ્ય આયોજન નથી.’ પૂરને રોકવા માટે ઝુલ્ફિકુર પહેલા તેના કારણો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે. તેઓ કહે છે, ‘ગુવાહાટીમાં બે કારણોસર પૂર આવે છે. પહેલું બ્રહ્મપુત્ર નદીનું અને બીજું શહેરી પૂરનું. પહેલા ગુવાહાટીમાં ઘણા ભીના મેદાનો હતા, જે પાણી શોષી લેતા હતા. તે બધા પર અતિક્રમણ કરવામાં આવ્યું છે.’ તેઓ કહે છે, ‘શહેરમાં આયોજન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે. કોઈપણ વિકાસ લાંબા ગાળે ફાયદાકારક હોવો જોઈએ. જ્યારે લોકો પાસે રહેવા માટે ઘર કે ખરીદવા માટે દુકાનો જ નહીં હોય ત્યારે હાઇવે અને મોટા રસ્તાઓનો શું ફાયદો.’ કોંગ્રેસે કહ્યું- ધાર્મિક ઓળખ માટે મુસ્લિમોને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યા છે
કોંગ્રેસ મહબૂબુલ હક સામેની કાર્યવાહીને સાંપ્રદાયિક ગણાવે છે. આસામ કોંગ્રેસના પ્રવક્તા અમન વદુદ માને છે કે એક સમુદાયને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યો છે. સીએમ હિમંતાનું રાજકારણ હંમેશા કોમવાદી રહ્યું છે. તેઓ તેને ફ્લડ જેહાદ કહીને સાંપ્રદાયિક દૃષ્ટિકોણ પણ આપવા માગે છે. અમનનો આરોપ છે કે, ‘મહબૂબુલ પણ બંગાળી મુસ્લિમ સમુદાયમાંથી આવે છે. મુખ્યમંત્રીને તે ગમતા નથી. એટલા માટે તેઓ જાણી જોઈને પાછળ પડ્યા છે. ફ્લડ જેહાદ શબ્દનો ઉપયોગ કરીને મુખ્યમંત્રી સીધા મુસ્લિમ સમુદાયને નિશાન બનાવી રહ્યા છે. જ્યારે હકની ધરપકડ કરવામાં આવી, ત્યારે તેમણે (હિમંતા) કહ્યું કે તેને શક્ય તેટલો લાંબો સમય જેલમાં રાખવામાં આવશે. હિમંતા ચોક્કસપણે મુખ્યમંત્રી સાથે ગૃહમંત્રી છે, પરંતુ તે પોતે પોલીસ કે ન્યાયાધીશ નથી, તો પછી તે તેમને જેલમાં રાખવાનું કેવી રીતે કહી શકે.’ અમન વધુમાં કહે છે કે મહબૂબુલ સામે દાખલ કરાયેલા કેસ કાનૂની બાબત છે. તે ફ્લડના આરોપોને ખોટા ગણાવે છે. તેઓ કહે છે, ‘શહેરનું નબળું આયોજન પૂર માટે જવાબદાર છે. આખું ગુવાહાટી પાણીથી ભરાઈ જાય છે પણ USTM ફક્ત એક જ ભાગમાં છે, તેથી તેને દોષ આપીને તેઓ પોતાની ભૂલો છુપાવે છે.’ ભાજપે કહ્યું: કોંગ્રેસે ‘ફ્લડ જેહાદ’નો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો
આસામ ભાજપના પ્રવક્તા કિશોર ઉપાધ્યાય મહબૂબુલની ધરપકડને USTM વિવાદ સાથે જોડતા નથી. તેમનું કહેવું છે કે શાળામાં બાળકો સાથે ખોટું થયું હતું અને તેથી જ મહબૂબુલની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. સીએમ હિમંતા દ્વારા ‘ફ્લડ જેહાદ’ શબ્દનો ઉપયોગ કરવા અંગે તેઓ કહે છે, ‘કોંગ્રેસ સરકારે USTM સમક્ષ પૂરનો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો હતો. ત્યારે સીએમ તરુણ ગોગોઈએ પણ આ વાતનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.’ કિશોર એ આરોપને નકારી કાઢે છે કે હકને બંગાળી મુસ્લિમ હોવાને કારણે નિશાન બનાવવામાં આવ્યો હતો. તેઓ યુનિવર્સિટીના ગેટ પર કોતરવામાં આવેલી આકૃતિ પર સવાલો ઉભા કરે છે. કિશોર કહે છે, ‘અભ્યાસ વિસ્તારમાં મુસ્લિમ માળખા (ગુંબજ)ની શું જરૂર હતી? મહબૂબુલ આ બધું જાણી જોઈને કરી રહ્યો છે. ભાજપ ઇચ્છે છે કે આસામ અને મેઘાલય સરકારો સંયુક્ત રીતે USTMની તપાસ કરે.’
