દરભંગામાં NSUIના ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપ્યા બાદ રાહુલ ગાંધી ગુરુવારે બપોરે 2 વાગ્યે પટના પહોંચ્યા હતા. તેઓ સિટી સેન્ટર મોલ પહોંચી ગયા છે. અહીં તેઓ રાજ્યના વિવિધ જિલ્લાઓમાંથી આવેલા સામાજિક કાર્યકરો સાથે ‘ફૂલે’ ફિલ્મ જોઈ. આ ફિલ્મ સમાજ સુધારક જ્યોતિબા ફૂલે પર આધારિત છે. અગાઉ દરભંગામાં રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું હતું કે નરેન્દ્ર મોદીએ ડરના કારણે જાતિગત વસ્તી ગણતરીની જાહેરાત કરી છે. પ્રાઈવેટ સેક્ટરમાં પણ અનામત લાગુ થવી જોઈએ. શો માટે 400 ટિકિટ બુક થઈ, નેતાઓને એન્ટ્રી નહીં સિટી સેન્ટરમાં INNOX મૂવી થિયેટરના ઓડિટોરિયમ-1 ખાતે બપોરે 2.20 થી 5.20 વાગ્યા સુધીના શો માટે 400 ટિકિટ બુક કરવામાં આવી છે. ‘ફૂલે’ મુવી શો માટે વિશેષ પાસનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. તેમાં રાહુલ ગાંધીનો ફોટો છે અને તેમને ‘સામાજિક ન્યાયના હીરો’ તરીકે બતાવવામાં આવ્યા છે. સાથે જ કોંગ્રેસના પ્રદેશ પ્રમુખ રાજેશ રામનો ફોટો પણ છે. કોંગ્રેસના કેટલાક મોટા નેતાઓ સિવાય, અન્ય નેતાઓને થિયેટરમાં પ્રવેશ આપવામાં આવ્યો નથી. રાહુલ રાજ્યભરના વિવિધ સામાજિક કાર્યકરો સાથે ફિલ્મ જોઈ રહ્યા છે. ફિલ્મ પછી તેઓ મીડિયા સાથે વાતચીત કરી શકે છે. મંજુરી વીના દરભંગામાં હોસ્ટેલ પહોંચ્યા હતા રાહુલ ગાંધી જિલ્લા વહીવટીતંત્રની મંજુરી ન હોવા છતાં દરભંગા ખાતે આંબેડકર હોસ્ટેલ પહોંચ્યા. તેઓ વિદ્યાર્થીઓ સાથે સંવાદ કરી શક્યા ન હતા. અહીં તેમણે સ્ટેજ પરથી સંબોધન કર્યુ હતું. NSUIના શિક્ષા ન્યાય સંવાદ કાર્યક્રમમાં રાહુલનું સંબોધન માત્ર 12 મિનિટમાં પુર્ણ થઈ ગયું હતું. આ દરમિયાન તેમણે આંબેડકરની તસવીર પણ લહેરાવી હતી. રાહુલ કાર્યક્રમ સ્થળ પર 15 મિનિટ રોકાયા હતા. બાદમાં દરભંગાથી પટના જવા નીકળી ગયા હતા. રાહુલે કહ્યું- તમને બોલવા દેવામાં આવતા નથી રાહુલે કહ્યું કે, 24 કલાક સરકારના અત્યાચાર થઈ રહ્યા છે. તમારી વિરુદ્ધ પેપર લીક થઈ રહ્યું છે. તમને બોલવાની મંજૂરી નથી. જાતિગત વસ્તી ગણતરી યોગ્ય રીતે થવી જોઈએ. ‘અમે સંસદમાં નરેન્દ્ર મોદીને કહ્યું હતું કે તમારે જાતિની વસ્તી ગણતરી કરાવવી પડશે.’ બંધારણને માથું ટેકવવું પડશે. ’90 ટકા લોકો માટે કોઈ રસ્તો નથી.’ સીનિયર બ્યુરોક્રેસીમાં તમારા લોકો શૂન્ય છે, ડોકટરોમાં તમારા કેટલા લોકો શૂન્ય છે..શૂન્ય છે, શિક્ષણ સિસ્ટમમાં તમારા કેટલા લોકો શૂન્ય છે, મેડિકલ સિસ્ટમમાં જુઓ, તો શૂન્ય છે. મનરેગીના યાદી જુઓ તો બધા લોકો તમારા છે. મજુરોનું લિસ્ટ જુઓ તો તમારા લોકોનું જ ભરેલું છે. બધા રૂપિયા અને કોન્ટ્રાક્ટ 8-10 ટકા લોકોના હાથમાં જ જાય છે. ‘દલિતો, પછાત અને અત્યંત પછાત વર્ગોના હોસ્ટેલમાં શું થાય છે?’ આપણે બધા આ જાણીએ છીએ. જો અમે બિહારમાં સરકાર બનાવીશું, તો આ બધું દુર કરીશું. ‘પ્રાઈવેટ સ્કૂલોમાં, ખાનગી નોકરીઓમાં તમારો કોઈ હિસ્સો નથી.’ મારી પાસે તમારી તાકાત છે. તેથી, તમારા અધિકારોને કોઈ રોકી શકશે નહીં. ‘બિહાર પોલીસે મને રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો, પણ તેઓ મને રોકી શક્યા નહીં.’ તમારા લોકોની તાકાત જ મારી સાથે હતી. પોલીસ અને કાર્યકરો સામ-સામે આવી ગયા છે. રાહુલ દલિત-લઘુમતી સમુદાયના વિદ્યાર્થીઓ સાથે વાતચીત કરવા માંગતા હતા, પરંતુ વહીવટીતંત્રે તેમને હોસ્ટેલમાં તેમ કરવાની મંજૂરી આપી ન હતી. ત્યાર બાદથી હોબાળો ચાલી રહ્યો છે. આ પહેલા, રાહુલના કાફલાને દરભંગામાં લલિત નારાયણ મિથિલા યુનિવર્સિટી કેમ્પસથી ત્રણ કિલોમીટર પહેલા જ રોકવામાં આવ્યો હતો. રાહુલ ગુરુવારે સવારે 11 વાગ્યે NSUIના શિક્ષણ ન્યાય સંવાદ કાર્યક્રમમાં ભાગ લેવા માટે દરભંગા પહોંચ્યા હતા. રાહુલનું પહોંચતા પહેલા કોંગ્રેસના નેતાઓ અને વહીવટીતંત્ર સામ-સામે રાહુલના પહોંચતા પહેલા, કાર્યક્રમના સ્થળને લઈને કોંગ્રેસના નેતાઓ અને વહીવટીતંત્ર આમનેસામને આવી ગયા હતા. તેમજ, કોંગ્રેસના નેતાઓ આંબેડકર હોસ્ટેલ નજીકના સ્થળે ભેગા થવા લાગ્યા છે. સરકાર વિરુદ્ધ સૂત્રોચ્ચાર કરવામાં આવી રહ્યા હતા. ખરેખરમાં, નિર્ધારિત કાર્યક્રમ મુજબ, રાહુલ દરભંગામાં આંબેડકર છાત્રાલયમાં વિદ્યાર્થીઓ સાથે વાતચીત કરવાના હતા. વહીવટીતંત્રે આ માટે મંજુરી આપી ન હતી. કોંગ્રેસના નેતાઓ ફક્ત આંબેડકર હોસ્ટેલમાં જ કાર્યક્રમ યોજવા પર મક્કમ હતા. અહીં, NSUIના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ વરુણ ચૌધરીએ કહ્યું, ‘NDA સરકાર દલિત વિરોધી છે. સરકારના દબાણને કારણે આ કાર્યક્રમ થવા દેવામાં આવી રહ્યો નથી. DMએ કહ્યું- સ્થળ બદલવામાં કોઈ મંત્રીની ભૂમિકા નથી દરભંગાના ડીએમ રાજીવ રોશને કહ્યું, ‘સ્થાન બદલવામાં કોઈ મંત્રી કે અન્ય વ્યક્તિની કોઈ ભૂમિકા નથી.’ દેશભરમાં હોસ્ટેલમાં આવા કાર્યક્રમોની મંજૂરી નથી. તેમને આ અંગે જાણ કરવામાં આવી છે. મને આશા છે કે કોઈ ઉલ્લંઘન કે હોબાળો થશે નહીં. શિક્ષા ન્યાય સંવાદ પ્રોગ્રામ શું છે? કોંગ્રેસ અનુસાર, ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ એ કોંગ્રેસનું નવું જનસંપર્ક અભિયાન છે. તેનો હેતુ બિહારમાં શિક્ષણ વ્યવસ્થાની નબળી સ્થિતિને છતી કરવાનો છે. શિક્ષણ સંવાદમાં મળેલા પ્રતિસાદના આધારે, કોંગ્રેસ એક ન્યાય પત્ર (ન્યાય પત્ર) તૈયાર કરશે અને તે બિહાર ચૂંટણી માટેના ઢંઢેરામાં એક ભાગ હશે. આ પહેલીવાર છે જ્યારે કોંગ્રેસ ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ યોજી રહી છે. કોંગ્રેસે આ પહેલા ક્યારેય આવો કાર્યક્રમ યોજ્યો નથી. આ સંવાદ કાર્યક્રમ બિહારમાં દોઢ મહિના સુધી ચાલશે. જ્યાં મંજૂરી મળી છે, ત્યાં તે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં કરવામાં આવશે અને જ્યાં મંજૂરી નહીં મળે, ત્યાં તે કેમ્પસના ગેટ પર કરવામાં આવશે. આ કાર્યક્રમ બિહારમાં 70 સ્થળોએ યોજાશે ગુરુવારે 70 સ્થળોએ ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવશે. આમાં, 35 જગ્યાઓ ટાઉન હોલ એટલે કે નગર ભવનમાં હશે અને 35 જગ્યાઓ હોસ્ટેલમાં હશે, જેમાં SC-ST હોસ્ટેલ અને લઘુમતી હોસ્ટેલનો સમાવેશ થાય છે. કોંગ્રેસના સાંસદો, ધારાસભ્યો, ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રીઓ, વર્તમાન મંત્રીઓ આવી રહ્યા છે. તેમાં સુપ્રિયા શ્રીનેત, અશોક ગેહલોત, કન્હૈયા કુમાર, દીપેન્દ્ર સિંહ હુડ્ડા, માલવિકા મોહન, દેવેન્દ્ર યાદવ, રાગિની નાયક સામેલ થશે. આ કાર્યક્રમ પછી, રાહુલ ગાંધી પટનાના સિટી સેન્ટર મોલમાં કોંગ્રેસના નેતાઓ સાથે ફિલ્મ ફુલે જોશે.
દરભંગામાં NSUIના ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપ્યા બાદ રાહુલ ગાંધી ગુરુવારે બપોરે 2 વાગ્યે પટના પહોંચ્યા હતા. તેઓ સિટી સેન્ટર મોલ પહોંચી ગયા છે. અહીં તેઓ રાજ્યના વિવિધ જિલ્લાઓમાંથી આવેલા સામાજિક કાર્યકરો સાથે ‘ફૂલે’ ફિલ્મ જોઈ. આ ફિલ્મ સમાજ સુધારક જ્યોતિબા ફૂલે પર આધારિત છે. અગાઉ દરભંગામાં રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું હતું કે નરેન્દ્ર મોદીએ ડરના કારણે જાતિગત વસ્તી ગણતરીની જાહેરાત કરી છે. પ્રાઈવેટ સેક્ટરમાં પણ અનામત લાગુ થવી જોઈએ. શો માટે 400 ટિકિટ બુક થઈ, નેતાઓને એન્ટ્રી નહીં સિટી સેન્ટરમાં INNOX મૂવી થિયેટરના ઓડિટોરિયમ-1 ખાતે બપોરે 2.20 થી 5.20 વાગ્યા સુધીના શો માટે 400 ટિકિટ બુક કરવામાં આવી છે. ‘ફૂલે’ મુવી શો માટે વિશેષ પાસનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. તેમાં રાહુલ ગાંધીનો ફોટો છે અને તેમને ‘સામાજિક ન્યાયના હીરો’ તરીકે બતાવવામાં આવ્યા છે. સાથે જ કોંગ્રેસના પ્રદેશ પ્રમુખ રાજેશ રામનો ફોટો પણ છે. કોંગ્રેસના કેટલાક મોટા નેતાઓ સિવાય, અન્ય નેતાઓને થિયેટરમાં પ્રવેશ આપવામાં આવ્યો નથી. રાહુલ રાજ્યભરના વિવિધ સામાજિક કાર્યકરો સાથે ફિલ્મ જોઈ રહ્યા છે. ફિલ્મ પછી તેઓ મીડિયા સાથે વાતચીત કરી શકે છે. મંજુરી વીના દરભંગામાં હોસ્ટેલ પહોંચ્યા હતા રાહુલ ગાંધી જિલ્લા વહીવટીતંત્રની મંજુરી ન હોવા છતાં દરભંગા ખાતે આંબેડકર હોસ્ટેલ પહોંચ્યા. તેઓ વિદ્યાર્થીઓ સાથે સંવાદ કરી શક્યા ન હતા. અહીં તેમણે સ્ટેજ પરથી સંબોધન કર્યુ હતું. NSUIના શિક્ષા ન્યાય સંવાદ કાર્યક્રમમાં રાહુલનું સંબોધન માત્ર 12 મિનિટમાં પુર્ણ થઈ ગયું હતું. આ દરમિયાન તેમણે આંબેડકરની તસવીર પણ લહેરાવી હતી. રાહુલ કાર્યક્રમ સ્થળ પર 15 મિનિટ રોકાયા હતા. બાદમાં દરભંગાથી પટના જવા નીકળી ગયા હતા. રાહુલે કહ્યું- તમને બોલવા દેવામાં આવતા નથી રાહુલે કહ્યું કે, 24 કલાક સરકારના અત્યાચાર થઈ રહ્યા છે. તમારી વિરુદ્ધ પેપર લીક થઈ રહ્યું છે. તમને બોલવાની મંજૂરી નથી. જાતિગત વસ્તી ગણતરી યોગ્ય રીતે થવી જોઈએ. ‘અમે સંસદમાં નરેન્દ્ર મોદીને કહ્યું હતું કે તમારે જાતિની વસ્તી ગણતરી કરાવવી પડશે.’ બંધારણને માથું ટેકવવું પડશે. ’90 ટકા લોકો માટે કોઈ રસ્તો નથી.’ સીનિયર બ્યુરોક્રેસીમાં તમારા લોકો શૂન્ય છે, ડોકટરોમાં તમારા કેટલા લોકો શૂન્ય છે..શૂન્ય છે, શિક્ષણ સિસ્ટમમાં તમારા કેટલા લોકો શૂન્ય છે, મેડિકલ સિસ્ટમમાં જુઓ, તો શૂન્ય છે. મનરેગીના યાદી જુઓ તો બધા લોકો તમારા છે. મજુરોનું લિસ્ટ જુઓ તો તમારા લોકોનું જ ભરેલું છે. બધા રૂપિયા અને કોન્ટ્રાક્ટ 8-10 ટકા લોકોના હાથમાં જ જાય છે. ‘દલિતો, પછાત અને અત્યંત પછાત વર્ગોના હોસ્ટેલમાં શું થાય છે?’ આપણે બધા આ જાણીએ છીએ. જો અમે બિહારમાં સરકાર બનાવીશું, તો આ બધું દુર કરીશું. ‘પ્રાઈવેટ સ્કૂલોમાં, ખાનગી નોકરીઓમાં તમારો કોઈ હિસ્સો નથી.’ મારી પાસે તમારી તાકાત છે. તેથી, તમારા અધિકારોને કોઈ રોકી શકશે નહીં. ‘બિહાર પોલીસે મને રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો, પણ તેઓ મને રોકી શક્યા નહીં.’ તમારા લોકોની તાકાત જ મારી સાથે હતી. પોલીસ અને કાર્યકરો સામ-સામે આવી ગયા છે. રાહુલ દલિત-લઘુમતી સમુદાયના વિદ્યાર્થીઓ સાથે વાતચીત કરવા માંગતા હતા, પરંતુ વહીવટીતંત્રે તેમને હોસ્ટેલમાં તેમ કરવાની મંજૂરી આપી ન હતી. ત્યાર બાદથી હોબાળો ચાલી રહ્યો છે. આ પહેલા, રાહુલના કાફલાને દરભંગામાં લલિત નારાયણ મિથિલા યુનિવર્સિટી કેમ્પસથી ત્રણ કિલોમીટર પહેલા જ રોકવામાં આવ્યો હતો. રાહુલ ગુરુવારે સવારે 11 વાગ્યે NSUIના શિક્ષણ ન્યાય સંવાદ કાર્યક્રમમાં ભાગ લેવા માટે દરભંગા પહોંચ્યા હતા. રાહુલનું પહોંચતા પહેલા કોંગ્રેસના નેતાઓ અને વહીવટીતંત્ર સામ-સામે રાહુલના પહોંચતા પહેલા, કાર્યક્રમના સ્થળને લઈને કોંગ્રેસના નેતાઓ અને વહીવટીતંત્ર આમનેસામને આવી ગયા હતા. તેમજ, કોંગ્રેસના નેતાઓ આંબેડકર હોસ્ટેલ નજીકના સ્થળે ભેગા થવા લાગ્યા છે. સરકાર વિરુદ્ધ સૂત્રોચ્ચાર કરવામાં આવી રહ્યા હતા. ખરેખરમાં, નિર્ધારિત કાર્યક્રમ મુજબ, રાહુલ દરભંગામાં આંબેડકર છાત્રાલયમાં વિદ્યાર્થીઓ સાથે વાતચીત કરવાના હતા. વહીવટીતંત્રે આ માટે મંજુરી આપી ન હતી. કોંગ્રેસના નેતાઓ ફક્ત આંબેડકર હોસ્ટેલમાં જ કાર્યક્રમ યોજવા પર મક્કમ હતા. અહીં, NSUIના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ વરુણ ચૌધરીએ કહ્યું, ‘NDA સરકાર દલિત વિરોધી છે. સરકારના દબાણને કારણે આ કાર્યક્રમ થવા દેવામાં આવી રહ્યો નથી. DMએ કહ્યું- સ્થળ બદલવામાં કોઈ મંત્રીની ભૂમિકા નથી દરભંગાના ડીએમ રાજીવ રોશને કહ્યું, ‘સ્થાન બદલવામાં કોઈ મંત્રી કે અન્ય વ્યક્તિની કોઈ ભૂમિકા નથી.’ દેશભરમાં હોસ્ટેલમાં આવા કાર્યક્રમોની મંજૂરી નથી. તેમને આ અંગે જાણ કરવામાં આવી છે. મને આશા છે કે કોઈ ઉલ્લંઘન કે હોબાળો થશે નહીં. શિક્ષા ન્યાય સંવાદ પ્રોગ્રામ શું છે? કોંગ્રેસ અનુસાર, ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ એ કોંગ્રેસનું નવું જનસંપર્ક અભિયાન છે. તેનો હેતુ બિહારમાં શિક્ષણ વ્યવસ્થાની નબળી સ્થિતિને છતી કરવાનો છે. શિક્ષણ સંવાદમાં મળેલા પ્રતિસાદના આધારે, કોંગ્રેસ એક ન્યાય પત્ર (ન્યાય પત્ર) તૈયાર કરશે અને તે બિહાર ચૂંટણી માટેના ઢંઢેરામાં એક ભાગ હશે. આ પહેલીવાર છે જ્યારે કોંગ્રેસ ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ યોજી રહી છે. કોંગ્રેસે આ પહેલા ક્યારેય આવો કાર્યક્રમ યોજ્યો નથી. આ સંવાદ કાર્યક્રમ બિહારમાં દોઢ મહિના સુધી ચાલશે. જ્યાં મંજૂરી મળી છે, ત્યાં તે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં કરવામાં આવશે અને જ્યાં મંજૂરી નહીં મળે, ત્યાં તે કેમ્પસના ગેટ પર કરવામાં આવશે. આ કાર્યક્રમ બિહારમાં 70 સ્થળોએ યોજાશે ગુરુવારે 70 સ્થળોએ ‘શિક્ષા ન્યાય સંવાદ’ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવશે. આમાં, 35 જગ્યાઓ ટાઉન હોલ એટલે કે નગર ભવનમાં હશે અને 35 જગ્યાઓ હોસ્ટેલમાં હશે, જેમાં SC-ST હોસ્ટેલ અને લઘુમતી હોસ્ટેલનો સમાવેશ થાય છે. કોંગ્રેસના સાંસદો, ધારાસભ્યો, ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રીઓ, વર્તમાન મંત્રીઓ આવી રહ્યા છે. તેમાં સુપ્રિયા શ્રીનેત, અશોક ગેહલોત, કન્હૈયા કુમાર, દીપેન્દ્ર સિંહ હુડ્ડા, માલવિકા મોહન, દેવેન્દ્ર યાદવ, રાગિની નાયક સામેલ થશે. આ કાર્યક્રમ પછી, રાહુલ ગાંધી પટનાના સિટી સેન્ટર મોલમાં કોંગ્રેસના નેતાઓ સાથે ફિલ્મ ફુલે જોશે.
