‘જુનૈયત અહીં ઘણાં વર્ષોથી દુકાન લગાવી રહ્યો છે. તે ઈદ પર ઘરે ગયો હતો. તે દરમિયાન મંદિરના લોકોએ તેની દુકાન હટાવીને તુલસીનો છોડ રોપી દીધો. તેને કહેવામાં આવ્યું કે હવે તે મંદિરની સામે ફળની દુકાન નહીં લગાવી શકે. અહીંથી જ આખો વિવાદ શરૂ થયો.’ મોહમ્મદ શાહિદ કોલકાતાના રબિન્દ્રનગર વિસ્તારમાં દુકાન ચલાવે છે. તેઓ અમને અહીં થયેલી હિંસક અથડામણનું કારણ સમજાવે છે. ખરેખર, 11 જૂને અહીં બે જૂથો વચ્ચે થયેલો વિવાદ હિંસક રૂપ લઈ લીધો. વિસ્તારમાં આગચંપી, પથ્થરમારો અને તોડફોડની ઘટનાઓ બની. પોલીસે લાઠીચાર્જ કરવો પડ્યો અને આંસુ ગેસનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો. આમાં 70થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા, જેમાં 5 પોલીસકર્મીઓ પણ સામેલ છે. અહીં રહેતા હિંદુઓનો આરોપ છે કે મુસ્લિમો મંદિરની સામે તુલસીનું મંચ બનાવવા દેવા માગતા નથી, આ જ વિવાદનું કારણ બન્યું. મુસ્લિમ દુકાનદારોની ભીડે જાણીજોઈને હિંદુઓને નિશાન બનાવ્યા. દુકાનોમાં તોડફોડ અને લૂંટફાટ કરવામાં આવી. ભીડે મંદિર પર ઈંટો અને પથ્થરો પણ ફેંક્યા. પોલીસે આ મામલે અત્યાર સુધી 7 FIR નોંધીને કુલ 41 લોકોની ધરપકડ કરી છે. તેમની પાસેથી વિસ્ફોટક બનાવવાનો સામાન પણ જપ્ત કરવામાં આવ્યો છે. પોલીસ હિંસા અને તોડફોડમાં બંને પક્ષોની ભૂમિકાની તપાસ કરી રહી છે. ભાસ્કરની ટીમે કોલકાતાના મહેશતલામાં રબિન્દ્રનગર વિસ્તારમાં પહોંચીને પ્રભાવિત લોકો સાથે વાત કરી અને આખો મામલો સમજ્યો… હિંદુ પક્ષનો આરોપ
‘મંદિરની સામે દુકાન લગાવી, હટાવવા પર વિવાદ ભડક્યો’
અમે કોલકાતાથી 15 કિલોમીટર દૂર રબિન્દ્રનગર વિસ્તારમાં પહોંચ્યા. અહીં ઘટના સમયે હાજર રહેલા રૂબાઈ ઘોષ મળ્યા. વિવાદ અને અથડામણ વિશે પૂછતાં તેઓ જણાવે છે, ‘ખૂબ જ સામાન્ય કારણથી વિવાદ થયો. અહીં જુનૈયત પહેલાં રસ્તાની બાજુમાં બેસીને ફળ વેચતો હતો. પછી તેણે મોટી રેકડી લગાવવાનું શરૂ કર્યું. અમે લોકોએ મનાઈ કરી કારણ કે રેકડી આખો રસ્તો રોકી દેતી હતી.’ ‘જ્યારે ઈદ પર તે ઘરે ગયો, ત્યારે આસપાસના લોકોએ તેની રેકડીની જગ્યાએ તુલસીનો છોડ રોપી દીધો અને પ્લેટફોર્મ બનાવી દીધું. તે પાછો આવીને આરોપ લગાવવા લાગ્યો કે અમે તેને ‘જય શ્રી રામ’ બોલવા માટે દબાણ કરી રહ્યા છીએ. જ્યારે અમે આવું કંઈ જ નથી કહ્યું. આ પછી અહીં હોબાળો શરૂ થયો.’ ‘બુધવારે (11 જૂન) મુસ્લિમ દુકાનદારો દુકાનો બંધ રાખે છે. તેઓ બધા એકઠા થઈને જુનૈયત સાથે આવી ગયા. 100-200 લોકોની ભીડ જોતજોતામાં 1000-2000ની થઈ ગઈ. . ઘટનામાં અમારા લોકોને પણ ઈજાઓ થઈ છે.’ અહીં અમને અવિજીત દાસ મળ્યા. તેઓ જણાવે છે, ‘અમે ઘણી વખત જુનૈયત ઉર્ફે રાજુને મંદિરની સામેથી દુકાન હટાવવા કહ્યું હતું. તેણે અમારી વાત જ ન સાંભળી. તે જબરદસ્તી ત્યાં બેસતો હતો.’ હિંસા અને અથડામણની વાત પર તેઓ કહે છે, ‘મુસ્લિમ પક્ષે બેસીને વાત પણ કરી શક્યા હોત, પરંતુ તેમણે હિંસાનો રસ્તો અપનાવ્યો.’ 2થી 3 હજારની ભીડ આવી, પોલીસની બે ગાડીઓ પણ નિયંત્રણ ન કરી શકી
વિજેન્દ્ર ગોસ્વામીનું કહેવું છે કે એક ફળવાળાએ જ બધાને બબાલ કરવા માટે બોલાવ્યા હતા. તેને દુકાન લગાવતાં એક વર્ષ જ થયું છે. જ્યારે અમે પૂછ્યું કે તેણે જબરદસ્તી ધાર્મિક નારા લગાવવાનો આરોપ પણ લગાવ્યો છે, તો વિજેન્દ્ર કહે છે, ‘અમે કોઈને ‘જય શ્રી રામ’ બોલવા માટે નથી કહ્યું, આ બધું જૂઠું છે.’ અથડામણના દિવસે શું થયું, વિજેન્દ્ર ગોસ્વામી આખો મામલો સમજાવે છે. તેઓ જણાવે છે, ‘પોલીસ સ્ટેશનની નજીક એક નાનું મંદિર છે, ત્યાં જ આખો વિવાદ થયો. મામલો વાતચીતથી હલ થઈ શક્યો હોત, પરંતુ આસપાસના વિસ્તારમાંથી 2થી 3 હજાર લોકો આવી ગયા અને હિંસા કરવા લાગ્યા. પોલીસની બે ગાડીઓ ઘટનાસ્થળે આવી, પરંતુ ભીડને નિયંત્રિત ન કરી શકી.’ ‘ભીડે પોલીસને પણ ન છોડી. સ્ટેશન ઇન્ચાર્જને હાથ પર ગંભીર ઈજા થઈ છે. તેમનું માથું પણ ફાટી ગયું. શિવ મંદિરને અંદરથી તોડવાનો પ્રયાસ થયો. મંદિરની અંદરથી ઘણી ઈંટો અને પથ્થરો મળ્યા. આટલું જ નહીં, ભીડ બજારમાં ઘૂસી ગઈ અને દુકાનોમાં લૂંટફાટ કરવા લાગી. દુકાનોમાંથી ચોખા અને મસાલાની બોરીઓ સુધ્ધાં ઉઠાવી લીધી. રસ્તે જે પણ ગાડી મળી, તેમાં તોડફોડ કરી.’ ફક્ત હિંદુઓની દુકાનો લૂંટી, મુસ્લિમોની દુકાનો છોડી દીધી
બિહારના ભોલા સિંહ છેલ્લા 20 વર્ષથી રબિન્દ્રનગરમાં રહે છે. તેમની દુકાન મંદિરની બાજુમાં છે. ભીડે તેમની દુકાનમાં પણ લૂંટફાટ કરી હતી. તેઓ કહે છે, ‘તે દિવસે વિવાદ શરૂ થયો ત્યારે જુનૈયતની પત્ની રાની ભીડ બોલાવી લાવી. ધાર્મિક નારા લગાવવા માટે દબાણ કરવાની વાત પણ તેણે જ કરી. આ બધું આયોજનપૂર્વક થયું.’ ‘તેમણે જાણીજોઈને બુધવારનો દિવસ પસંદ કર્યો, કારણ કે તે દિવસે મુસ્લિમ દુકાનદારોની રજા હોય છે. હિંસા શરૂ થતાં જ પોલીસ અહીં પહોંચી ગઈ. તે પછી જ ભીડ ઓછી થવા લાગી.’ હિંસામાં ઘાયલ થયેલા અરબિંદો બાલો જણાવે છે, ‘અહીં હનુમાન, શિવ અને કૃષ્ણ મંદિરો છે, પરંતુ મુસ્લિમ લોકો અમને મંદિરની સામે તુલસીનું મંચ બનાવવા દેતા નથી. તે દિવસે ભીડે મંદિર પર ઈંટો-પથ્થરો ફેંક્યા. મને માથામાં ગંભીર ઈજા થઈ. ભીડમાં મોટાભાગે મુસ્લિમો જ હતા. માંડ 10-15 હિંદુઓ હશે.’ ‘તે સમયે ઘટનાસ્થળે માંડ 30 પોલીસકર્મીઓ હતા, જ્યારે ભીડ હજારોમાં હતી. ભીડમાં મોટાભાગે આસપાસના મોહલ્લાના લોકો જ દેખાતા હતા. પોલીસવાળા પોતે પરેશાન હતા. તેઓ પોતાનો જીવ બચાવવા માટે ભાગી રહ્યા હતા. સૌથી પહેલાં તેમના પર જ હુમલો થયો હતો. તે પછી અમને અને મંદિરને નિશાન બનાવવામાં આવ્યું.’ મુસ્લિમ પક્ષનો દાવો
‘અમને દુકાન હટાવવા અને જય શ્રી રામ બોલવા માટે દબાણ કરવામાં આવ્યું’
આ પછી અમે જુનૈયતના ઘરે પહોંચ્યા, જેની દુકાન હટાવવાને લઈને આખો વિવાદ શરૂ થયો. ઘરે તાળું લાગેલું મળ્યું. ઘટના બાદથી જ તે અને તેની પત્ની રાની બંને પોલીસની કસ્ટડીમાં છે. અમને તેમના પડોશમાં રહેતા નુસરત બીબી મળ્યા. તેમનો જમાઈ પણ પોલીસ કસ્ટડીમાં છે. તેઓ કહે છે, ‘મારો જમાઈ કામ કરીને સાંજે ઘરે પાછો આવ્યો હતો. હાથ-મોં ધોઈને ખાવાનું ખાધું અને સૂઈ ગયો. બીજા દિવસે સવારે 4 વાગે પોલીસ તેને ઘરેથી ઉઠાવી ગઈ. અમને તો ખબર પણ નહોતી કે મોહલ્લામાં હોબાળો થઈ રહ્યો છે. અમારા મોહલ્લાનો કોઈ માણસ આમાં સામેલ નહોતો.’ ‘અમારું ઘર ફૂલતલામાં છે. જે પણ ફળવાળા અહીં દુકાન લગાવે છે, તેમને થોડા સમયથી દુકાન હટાવવા માટે દબાણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ બધું ફક્ત મુસ્લિમો સાથે થઈ રહ્યું છે. જ્યાં અમે ફળ, શાકભાજી અને ફૂલો વેચીએ છીએ, ત્યાં તુલસીનો છોડ રોપી દેવામાં આવ્યો.’ ધાર્મિક નારા લગાવવાની વાત પૂછતાં તેઓ કહે છે, ‘અમને નથી ખબર કે કોઈને ‘જય શ્રી રામ’ નારો બોલવા માટે કહેવામાં આવ્યું કે નહીં.’ કાસિમ છેલ્લા 40 વર્ષથી રબિન્દ્રનગરમાં રહે છે. તેઓ જણાવે છે, ‘પહેલાં ક્યારેય આવો વિવાદ કે હિંસા નથી થઈ. જુનૈયત છેલ્લા 30 વર્ષથી અહીં રહે છે અને દુકાન લગાવે છે. આજ સુધી કોઈએ તેને કંઈ નથી કહ્યું. હવે તેને મંદિરની સામે દુકાન લગાવવાથી રોકવામાં આવે છે. ‘જય શ્રી રામ’ બોલવા માટે દબાણ કરવામાં આવે છે, એટલે જ હોબાળો થયો. બંને પક્ષોમાં દલીલો થઈ, જે બાદ ભીડ એકઠી થઈ ગઈ.’ અહીં બધા ગરીબ છે, કોઈ બિનજરૂરી બબાલ નહીં કરે
આ જ મોહલ્લામાં રહેતા મોહમ્મદ શાહિદ ઘટના સમયે જુનૈયત સાથે હતા. તેઓ જણાવે છે, ‘અમે વર્ષોથી અહીં સાથે મળીને રહીએ છીએ. આ બધું ષડયંત્ર હેઠળ થયું છે. પોલીસે પોતાનું કામ સારી રીતે કર્યું. જે પણ દોષી હોય, તેને સજા મળવી જોઈએ.’ વિસ્તારમાં રહેતા અમ્બિયા બેગમ કહે છે, ‘જો કોઈ મુસ્લિમ પોતાની રેંકડી લગાવે છે કે દુકાન ચલાવે છે, તો તેનાથી કોને શું તકલીફ હોઈ શકે? મુસ્લિમોને ક્યારેક આતંકવાદી કહી દેવામાં આવે છે. અહીં બધા ગરીબ છે. અહીં કોઈ જબરદસ્તી ઝઘડો નહીં કરે, સિવાય કે તેની સાથે કંઈક ન થયું હોય. આપણે ઝઘડો ઉકેલવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.’ મુસ્લિમ પક્ષનો દાવો છે કે આ ઘટના રાજકીય હેતુથી થઈ. ઇફ્તેખાર અહમદ કહે છે, ‘પોલીસ સ્ટેશનની નજીક અમે વર્ષોથી દુકાન લગાવીએ છીએ. કોઈએ કંઈ નથી બોલ્યું. ત્યાં જ મંદિર પણ છે. જુનૈયતની દુકાનની જગ્યાએ તુલસીનો છોડ રોપવાથી હિંસા શરૂ થઈ. પોલીસ ત્રણ ભાગમાં કરી રહી છે તપાસ
મામલાને લઈને એડિશનલ એસપી મિથુન કુમાર ડે જણાવે છે કે પોલીસે ત્રણ ભાગમાં તપાસ કરી. તેઓ કહે છે, ‘ઘટના રબિન્દ્રનગર પોલીસ સ્ટેશન નજીક બની. અમે આ પાસાની તપાસ કરી રહ્યા છીએ કે શું પોલીસ સક્રિય નહોતી. બીજું, આમાં મુસ્લિમોની શું ભૂમિકા હતી. ત્રીજું, હિંદુ પક્ષની હિંસા ભડકાવવામાં શું ભૂમિકા હતી. મહેશતલા અને બુગી-બુગીમાં રેડ પણ નાખવામાં આવી છે.’ પોલીસે આ કેસમાં 7 FIR નોંધીને કુલ 41 લોકોની ધરપકડ કરી છે. તેમની પાસેથી વિસ્ફોટક બનાવવાનું સામાન જેવું કે સોડિયમ પાઉડર, 10 કિગ્રા એલ્યુમિનિયમ પાઉડર, ફોસ્ફરસ ડસ્ટ, રેડ સલ્ફર અને આયર્ન ડસ્ટ જપ્ત કરવામાં આવ્યું છે. પોલીસના જણાવ્યા મુજબ, આ આયોજનપૂર્વકનો પ્રયાસ હતો. ભીડ વિસ્તારનું સાંપ્રદાયિક વાતાવરણ બગાડવાના ઇરાદે આવી હતી. ડાયમંડ હાર્બરના એસપી રાહુલ ગોસ્વામીએ જણાવ્યું, ‘પોલીસકર્મીઓ પણ ઘાયલ થયા છે. ઘટના સમયે કોલકાતા અને બંગાળ પોલીસની બંને ટીમ હાજર હતી. તેમની સારવાર ચાલી રહી છે.’ રાજકીય પાર્ટીઓ શું કહે છે?
BJPએ કહ્યું: જેહાદીઓએ પોલીસની હાજરીમાં મંદિર અને હિંદુઓ પર હુમલો કર્યો
હિંસાના બીજા દિવસે એટલે કે 12 જૂને BJPના સુકાંત મજૂમદાર, અગ્નિમિત્ર પોલ અને શુભેન્દુ અધિકારી ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા. તેમની સાથે ભારે ભીડ પણ હતી. શુભેન્દુ અધિકારીએ મીડિયા સાથે વાતચીતમાં કહ્યું, ‘મહેશતલાના રબિન્દ્રનગરમાં 2000 જેહાદી ઘૂસી આવ્યા, જ્યારે ત્યાં જ પોલીસ સ્ટેશન હતું. તેમણે મંદિર પર હુમલો કર્યો, તુલસીના પ્લેટફોર્મને નિશાન બનાવ્યું. હિંદુઓના વિસ્તારમાં ઘૂસીને તેમના પર હુમલો કર્યો. તેમની દુકાનો તોડી નાખી.’ ‘હું બંગાળ પોલીસને વિનંતી કરું છું કે વિલંબ કર્યા વિના દોષીઓ સામે કાર્યવાહી કરે. મમતાના શાસનમાં હિંદુઓ અને તેમના મંદિરો સુરક્ષિત નથી. દરેક જગ્યાએ આવી ખબરો સામે આવી રહી છે. TMCએ કહ્યું: આ બધું BJPનું ષડયંત્ર
TMCએ બધા આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે. પાર્ટીનું કહેવું છે કે વિપક્ષ એક સ્થાનિક મુદ્દાને રાજકીય રંગ આપવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. TMCના પ્રવક્તા કુણાલ ઘોષ કહે છે, ‘મહેશતલા (રબિન્દ્રનગર)માં જે થયું, તેની પાછળ BJPનું ષડયંત્ર છે. પોલીસે ઘટનાને કાબૂમાં લીધી. તે પછી તેમણે તપાસ શરૂ કરી. પોલીસને મોટા પ્રમાણમાં બોમ્બ બનાવવાનું સામાન પણ મળ્યું છે.’ ‘પોલીસે નવીન ચંદ્ર રોયની ધરપકડ કરી છે. તે BJP અને RSSનો કાર્યકર્તા છે. પહેલાં પણ તે પોલીસ સાથે હાથાપાઈ કરી ચૂક્યો છે. રામનવમી પર તેણે પોલીસ બેરિકેડ તોડ્યું હતું. તેનો મોડસ ઓપરેન્ડી એ જ છે કે ઉશ્કેરો અને હુમલો કરો. BJPએ આનું આયોજન કર્યું હતું. તેઓ અશાંતિ ફેલાવવા માગે છે.’
‘જુનૈયત અહીં ઘણાં વર્ષોથી દુકાન લગાવી રહ્યો છે. તે ઈદ પર ઘરે ગયો હતો. તે દરમિયાન મંદિરના લોકોએ તેની દુકાન હટાવીને તુલસીનો છોડ રોપી દીધો. તેને કહેવામાં આવ્યું કે હવે તે મંદિરની સામે ફળની દુકાન નહીં લગાવી શકે. અહીંથી જ આખો વિવાદ શરૂ થયો.’ મોહમ્મદ શાહિદ કોલકાતાના રબિન્દ્રનગર વિસ્તારમાં દુકાન ચલાવે છે. તેઓ અમને અહીં થયેલી હિંસક અથડામણનું કારણ સમજાવે છે. ખરેખર, 11 જૂને અહીં બે જૂથો વચ્ચે થયેલો વિવાદ હિંસક રૂપ લઈ લીધો. વિસ્તારમાં આગચંપી, પથ્થરમારો અને તોડફોડની ઘટનાઓ બની. પોલીસે લાઠીચાર્જ કરવો પડ્યો અને આંસુ ગેસનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો. આમાં 70થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા, જેમાં 5 પોલીસકર્મીઓ પણ સામેલ છે. અહીં રહેતા હિંદુઓનો આરોપ છે કે મુસ્લિમો મંદિરની સામે તુલસીનું મંચ બનાવવા દેવા માગતા નથી, આ જ વિવાદનું કારણ બન્યું. મુસ્લિમ દુકાનદારોની ભીડે જાણીજોઈને હિંદુઓને નિશાન બનાવ્યા. દુકાનોમાં તોડફોડ અને લૂંટફાટ કરવામાં આવી. ભીડે મંદિર પર ઈંટો અને પથ્થરો પણ ફેંક્યા. પોલીસે આ મામલે અત્યાર સુધી 7 FIR નોંધીને કુલ 41 લોકોની ધરપકડ કરી છે. તેમની પાસેથી વિસ્ફોટક બનાવવાનો સામાન પણ જપ્ત કરવામાં આવ્યો છે. પોલીસ હિંસા અને તોડફોડમાં બંને પક્ષોની ભૂમિકાની તપાસ કરી રહી છે. ભાસ્કરની ટીમે કોલકાતાના મહેશતલામાં રબિન્દ્રનગર વિસ્તારમાં પહોંચીને પ્રભાવિત લોકો સાથે વાત કરી અને આખો મામલો સમજ્યો… હિંદુ પક્ષનો આરોપ
‘મંદિરની સામે દુકાન લગાવી, હટાવવા પર વિવાદ ભડક્યો’
અમે કોલકાતાથી 15 કિલોમીટર દૂર રબિન્દ્રનગર વિસ્તારમાં પહોંચ્યા. અહીં ઘટના સમયે હાજર રહેલા રૂબાઈ ઘોષ મળ્યા. વિવાદ અને અથડામણ વિશે પૂછતાં તેઓ જણાવે છે, ‘ખૂબ જ સામાન્ય કારણથી વિવાદ થયો. અહીં જુનૈયત પહેલાં રસ્તાની બાજુમાં બેસીને ફળ વેચતો હતો. પછી તેણે મોટી રેકડી લગાવવાનું શરૂ કર્યું. અમે લોકોએ મનાઈ કરી કારણ કે રેકડી આખો રસ્તો રોકી દેતી હતી.’ ‘જ્યારે ઈદ પર તે ઘરે ગયો, ત્યારે આસપાસના લોકોએ તેની રેકડીની જગ્યાએ તુલસીનો છોડ રોપી દીધો અને પ્લેટફોર્મ બનાવી દીધું. તે પાછો આવીને આરોપ લગાવવા લાગ્યો કે અમે તેને ‘જય શ્રી રામ’ બોલવા માટે દબાણ કરી રહ્યા છીએ. જ્યારે અમે આવું કંઈ જ નથી કહ્યું. આ પછી અહીં હોબાળો શરૂ થયો.’ ‘બુધવારે (11 જૂન) મુસ્લિમ દુકાનદારો દુકાનો બંધ રાખે છે. તેઓ બધા એકઠા થઈને જુનૈયત સાથે આવી ગયા. 100-200 લોકોની ભીડ જોતજોતામાં 1000-2000ની થઈ ગઈ. . ઘટનામાં અમારા લોકોને પણ ઈજાઓ થઈ છે.’ અહીં અમને અવિજીત દાસ મળ્યા. તેઓ જણાવે છે, ‘અમે ઘણી વખત જુનૈયત ઉર્ફે રાજુને મંદિરની સામેથી દુકાન હટાવવા કહ્યું હતું. તેણે અમારી વાત જ ન સાંભળી. તે જબરદસ્તી ત્યાં બેસતો હતો.’ હિંસા અને અથડામણની વાત પર તેઓ કહે છે, ‘મુસ્લિમ પક્ષે બેસીને વાત પણ કરી શક્યા હોત, પરંતુ તેમણે હિંસાનો રસ્તો અપનાવ્યો.’ 2થી 3 હજારની ભીડ આવી, પોલીસની બે ગાડીઓ પણ નિયંત્રણ ન કરી શકી
વિજેન્દ્ર ગોસ્વામીનું કહેવું છે કે એક ફળવાળાએ જ બધાને બબાલ કરવા માટે બોલાવ્યા હતા. તેને દુકાન લગાવતાં એક વર્ષ જ થયું છે. જ્યારે અમે પૂછ્યું કે તેણે જબરદસ્તી ધાર્મિક નારા લગાવવાનો આરોપ પણ લગાવ્યો છે, તો વિજેન્દ્ર કહે છે, ‘અમે કોઈને ‘જય શ્રી રામ’ બોલવા માટે નથી કહ્યું, આ બધું જૂઠું છે.’ અથડામણના દિવસે શું થયું, વિજેન્દ્ર ગોસ્વામી આખો મામલો સમજાવે છે. તેઓ જણાવે છે, ‘પોલીસ સ્ટેશનની નજીક એક નાનું મંદિર છે, ત્યાં જ આખો વિવાદ થયો. મામલો વાતચીતથી હલ થઈ શક્યો હોત, પરંતુ આસપાસના વિસ્તારમાંથી 2થી 3 હજાર લોકો આવી ગયા અને હિંસા કરવા લાગ્યા. પોલીસની બે ગાડીઓ ઘટનાસ્થળે આવી, પરંતુ ભીડને નિયંત્રિત ન કરી શકી.’ ‘ભીડે પોલીસને પણ ન છોડી. સ્ટેશન ઇન્ચાર્જને હાથ પર ગંભીર ઈજા થઈ છે. તેમનું માથું પણ ફાટી ગયું. શિવ મંદિરને અંદરથી તોડવાનો પ્રયાસ થયો. મંદિરની અંદરથી ઘણી ઈંટો અને પથ્થરો મળ્યા. આટલું જ નહીં, ભીડ બજારમાં ઘૂસી ગઈ અને દુકાનોમાં લૂંટફાટ કરવા લાગી. દુકાનોમાંથી ચોખા અને મસાલાની બોરીઓ સુધ્ધાં ઉઠાવી લીધી. રસ્તે જે પણ ગાડી મળી, તેમાં તોડફોડ કરી.’ ફક્ત હિંદુઓની દુકાનો લૂંટી, મુસ્લિમોની દુકાનો છોડી દીધી
બિહારના ભોલા સિંહ છેલ્લા 20 વર્ષથી રબિન્દ્રનગરમાં રહે છે. તેમની દુકાન મંદિરની બાજુમાં છે. ભીડે તેમની દુકાનમાં પણ લૂંટફાટ કરી હતી. તેઓ કહે છે, ‘તે દિવસે વિવાદ શરૂ થયો ત્યારે જુનૈયતની પત્ની રાની ભીડ બોલાવી લાવી. ધાર્મિક નારા લગાવવા માટે દબાણ કરવાની વાત પણ તેણે જ કરી. આ બધું આયોજનપૂર્વક થયું.’ ‘તેમણે જાણીજોઈને બુધવારનો દિવસ પસંદ કર્યો, કારણ કે તે દિવસે મુસ્લિમ દુકાનદારોની રજા હોય છે. હિંસા શરૂ થતાં જ પોલીસ અહીં પહોંચી ગઈ. તે પછી જ ભીડ ઓછી થવા લાગી.’ હિંસામાં ઘાયલ થયેલા અરબિંદો બાલો જણાવે છે, ‘અહીં હનુમાન, શિવ અને કૃષ્ણ મંદિરો છે, પરંતુ મુસ્લિમ લોકો અમને મંદિરની સામે તુલસીનું મંચ બનાવવા દેતા નથી. તે દિવસે ભીડે મંદિર પર ઈંટો-પથ્થરો ફેંક્યા. મને માથામાં ગંભીર ઈજા થઈ. ભીડમાં મોટાભાગે મુસ્લિમો જ હતા. માંડ 10-15 હિંદુઓ હશે.’ ‘તે સમયે ઘટનાસ્થળે માંડ 30 પોલીસકર્મીઓ હતા, જ્યારે ભીડ હજારોમાં હતી. ભીડમાં મોટાભાગે આસપાસના મોહલ્લાના લોકો જ દેખાતા હતા. પોલીસવાળા પોતે પરેશાન હતા. તેઓ પોતાનો જીવ બચાવવા માટે ભાગી રહ્યા હતા. સૌથી પહેલાં તેમના પર જ હુમલો થયો હતો. તે પછી અમને અને મંદિરને નિશાન બનાવવામાં આવ્યું.’ મુસ્લિમ પક્ષનો દાવો
‘અમને દુકાન હટાવવા અને જય શ્રી રામ બોલવા માટે દબાણ કરવામાં આવ્યું’
આ પછી અમે જુનૈયતના ઘરે પહોંચ્યા, જેની દુકાન હટાવવાને લઈને આખો વિવાદ શરૂ થયો. ઘરે તાળું લાગેલું મળ્યું. ઘટના બાદથી જ તે અને તેની પત્ની રાની બંને પોલીસની કસ્ટડીમાં છે. અમને તેમના પડોશમાં રહેતા નુસરત બીબી મળ્યા. તેમનો જમાઈ પણ પોલીસ કસ્ટડીમાં છે. તેઓ કહે છે, ‘મારો જમાઈ કામ કરીને સાંજે ઘરે પાછો આવ્યો હતો. હાથ-મોં ધોઈને ખાવાનું ખાધું અને સૂઈ ગયો. બીજા દિવસે સવારે 4 વાગે પોલીસ તેને ઘરેથી ઉઠાવી ગઈ. અમને તો ખબર પણ નહોતી કે મોહલ્લામાં હોબાળો થઈ રહ્યો છે. અમારા મોહલ્લાનો કોઈ માણસ આમાં સામેલ નહોતો.’ ‘અમારું ઘર ફૂલતલામાં છે. જે પણ ફળવાળા અહીં દુકાન લગાવે છે, તેમને થોડા સમયથી દુકાન હટાવવા માટે દબાણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ બધું ફક્ત મુસ્લિમો સાથે થઈ રહ્યું છે. જ્યાં અમે ફળ, શાકભાજી અને ફૂલો વેચીએ છીએ, ત્યાં તુલસીનો છોડ રોપી દેવામાં આવ્યો.’ ધાર્મિક નારા લગાવવાની વાત પૂછતાં તેઓ કહે છે, ‘અમને નથી ખબર કે કોઈને ‘જય શ્રી રામ’ નારો બોલવા માટે કહેવામાં આવ્યું કે નહીં.’ કાસિમ છેલ્લા 40 વર્ષથી રબિન્દ્રનગરમાં રહે છે. તેઓ જણાવે છે, ‘પહેલાં ક્યારેય આવો વિવાદ કે હિંસા નથી થઈ. જુનૈયત છેલ્લા 30 વર્ષથી અહીં રહે છે અને દુકાન લગાવે છે. આજ સુધી કોઈએ તેને કંઈ નથી કહ્યું. હવે તેને મંદિરની સામે દુકાન લગાવવાથી રોકવામાં આવે છે. ‘જય શ્રી રામ’ બોલવા માટે દબાણ કરવામાં આવે છે, એટલે જ હોબાળો થયો. બંને પક્ષોમાં દલીલો થઈ, જે બાદ ભીડ એકઠી થઈ ગઈ.’ અહીં બધા ગરીબ છે, કોઈ બિનજરૂરી બબાલ નહીં કરે
આ જ મોહલ્લામાં રહેતા મોહમ્મદ શાહિદ ઘટના સમયે જુનૈયત સાથે હતા. તેઓ જણાવે છે, ‘અમે વર્ષોથી અહીં સાથે મળીને રહીએ છીએ. આ બધું ષડયંત્ર હેઠળ થયું છે. પોલીસે પોતાનું કામ સારી રીતે કર્યું. જે પણ દોષી હોય, તેને સજા મળવી જોઈએ.’ વિસ્તારમાં રહેતા અમ્બિયા બેગમ કહે છે, ‘જો કોઈ મુસ્લિમ પોતાની રેંકડી લગાવે છે કે દુકાન ચલાવે છે, તો તેનાથી કોને શું તકલીફ હોઈ શકે? મુસ્લિમોને ક્યારેક આતંકવાદી કહી દેવામાં આવે છે. અહીં બધા ગરીબ છે. અહીં કોઈ જબરદસ્તી ઝઘડો નહીં કરે, સિવાય કે તેની સાથે કંઈક ન થયું હોય. આપણે ઝઘડો ઉકેલવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.’ મુસ્લિમ પક્ષનો દાવો છે કે આ ઘટના રાજકીય હેતુથી થઈ. ઇફ્તેખાર અહમદ કહે છે, ‘પોલીસ સ્ટેશનની નજીક અમે વર્ષોથી દુકાન લગાવીએ છીએ. કોઈએ કંઈ નથી બોલ્યું. ત્યાં જ મંદિર પણ છે. જુનૈયતની દુકાનની જગ્યાએ તુલસીનો છોડ રોપવાથી હિંસા શરૂ થઈ. પોલીસ ત્રણ ભાગમાં કરી રહી છે તપાસ
મામલાને લઈને એડિશનલ એસપી મિથુન કુમાર ડે જણાવે છે કે પોલીસે ત્રણ ભાગમાં તપાસ કરી. તેઓ કહે છે, ‘ઘટના રબિન્દ્રનગર પોલીસ સ્ટેશન નજીક બની. અમે આ પાસાની તપાસ કરી રહ્યા છીએ કે શું પોલીસ સક્રિય નહોતી. બીજું, આમાં મુસ્લિમોની શું ભૂમિકા હતી. ત્રીજું, હિંદુ પક્ષની હિંસા ભડકાવવામાં શું ભૂમિકા હતી. મહેશતલા અને બુગી-બુગીમાં રેડ પણ નાખવામાં આવી છે.’ પોલીસે આ કેસમાં 7 FIR નોંધીને કુલ 41 લોકોની ધરપકડ કરી છે. તેમની પાસેથી વિસ્ફોટક બનાવવાનું સામાન જેવું કે સોડિયમ પાઉડર, 10 કિગ્રા એલ્યુમિનિયમ પાઉડર, ફોસ્ફરસ ડસ્ટ, રેડ સલ્ફર અને આયર્ન ડસ્ટ જપ્ત કરવામાં આવ્યું છે. પોલીસના જણાવ્યા મુજબ, આ આયોજનપૂર્વકનો પ્રયાસ હતો. ભીડ વિસ્તારનું સાંપ્રદાયિક વાતાવરણ બગાડવાના ઇરાદે આવી હતી. ડાયમંડ હાર્બરના એસપી રાહુલ ગોસ્વામીએ જણાવ્યું, ‘પોલીસકર્મીઓ પણ ઘાયલ થયા છે. ઘટના સમયે કોલકાતા અને બંગાળ પોલીસની બંને ટીમ હાજર હતી. તેમની સારવાર ચાલી રહી છે.’ રાજકીય પાર્ટીઓ શું કહે છે?
BJPએ કહ્યું: જેહાદીઓએ પોલીસની હાજરીમાં મંદિર અને હિંદુઓ પર હુમલો કર્યો
હિંસાના બીજા દિવસે એટલે કે 12 જૂને BJPના સુકાંત મજૂમદાર, અગ્નિમિત્ર પોલ અને શુભેન્દુ અધિકારી ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા. તેમની સાથે ભારે ભીડ પણ હતી. શુભેન્દુ અધિકારીએ મીડિયા સાથે વાતચીતમાં કહ્યું, ‘મહેશતલાના રબિન્દ્રનગરમાં 2000 જેહાદી ઘૂસી આવ્યા, જ્યારે ત્યાં જ પોલીસ સ્ટેશન હતું. તેમણે મંદિર પર હુમલો કર્યો, તુલસીના પ્લેટફોર્મને નિશાન બનાવ્યું. હિંદુઓના વિસ્તારમાં ઘૂસીને તેમના પર હુમલો કર્યો. તેમની દુકાનો તોડી નાખી.’ ‘હું બંગાળ પોલીસને વિનંતી કરું છું કે વિલંબ કર્યા વિના દોષીઓ સામે કાર્યવાહી કરે. મમતાના શાસનમાં હિંદુઓ અને તેમના મંદિરો સુરક્ષિત નથી. દરેક જગ્યાએ આવી ખબરો સામે આવી રહી છે. TMCએ કહ્યું: આ બધું BJPનું ષડયંત્ર
TMCએ બધા આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે. પાર્ટીનું કહેવું છે કે વિપક્ષ એક સ્થાનિક મુદ્દાને રાજકીય રંગ આપવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. TMCના પ્રવક્તા કુણાલ ઘોષ કહે છે, ‘મહેશતલા (રબિન્દ્રનગર)માં જે થયું, તેની પાછળ BJPનું ષડયંત્ર છે. પોલીસે ઘટનાને કાબૂમાં લીધી. તે પછી તેમણે તપાસ શરૂ કરી. પોલીસને મોટા પ્રમાણમાં બોમ્બ બનાવવાનું સામાન પણ મળ્યું છે.’ ‘પોલીસે નવીન ચંદ્ર રોયની ધરપકડ કરી છે. તે BJP અને RSSનો કાર્યકર્તા છે. પહેલાં પણ તે પોલીસ સાથે હાથાપાઈ કરી ચૂક્યો છે. રામનવમી પર તેણે પોલીસ બેરિકેડ તોડ્યું હતું. તેનો મોડસ ઓપરેન્ડી એ જ છે કે ઉશ્કેરો અને હુમલો કરો. BJPએ આનું આયોજન કર્યું હતું. તેઓ અશાંતિ ફેલાવવા માગે છે.’
