ભારતમાં પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા બાદ પાકિસ્તાનની મુશ્કેલીઓ ફરી એકવાર વધી શકે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠન FATF (ફાઇનાન્શિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ) ચોથી વખત પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. મનીકંટ્રોલના જણાવ્યા અનુસાર, FATF જૂનના અંતમાં અથવા જુલાઈની શરૂઆતમાં પાકિસ્તાન પર એક રિપોર્ટ જારી કરીને તેને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકી શકે છે. આનાથી પાકિસ્તાન પર અનેક આર્થિક પ્રતિબંધો લાગી શકે છે. તાજેતરમાં ફ્રાન્સમાં યોજાયેલી FATFની બેઠકમાં ભારતે પહેલગામ હુમલા, પાકિસ્તાન દ્વારા આતંકવાદને આપવામાં આવતા ભંડોળ અને સરકારી સમર્થનનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલામાં 26 લોકો માર્યા ગયા હતા. FATFએ તેની નિંદા કરી હતી અને કહ્યું હતું કે ભંડોળ વિના આવા હુમલા શક્ય નથી. સવાલ અને જવાબ દ્વારા સમજો કે ગ્રે લિસ્ટમાં પાકિસ્તાનને શું નુકસાન થશે…. સવાલ: FATF શું છે અને ગ્રે લિસ્ટનો અર્થ શું છે? જવાબ: FATF એટલે કે ફાઇનાન્શિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ એક આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા છે જે મની લોન્ડરિંગ (કાળા નાણાંને સફેદમાં રૂપાંતરિત કરવા) અને આતંકવાદને ભંડોળ પૂરું પાડતી પ્રવૃત્તિઓ પર નજર રાખે છે. જે દેશો આતંકવાદી ભંડોળ અથવા મની લોન્ડરિંગ રોકવામાં નિષ્ફળ જાય છે તેમને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવામાં આવે છે. આવા દેશો પર નજર રાખવામાં આવે છે અને તેમના માટે વિદેશી ભંડોળ મેળવવું મુશ્કેલ બની જાય છે. પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં કેમ મૂકવામાં આવશે? જવાબ: આતંકવાદી ભંડોળ રોકવામાં નિષ્ફળ: ભારતે દાવો કર્યો છે કે પાકિસ્તાન લશ્કર-એ-તૈયબા અને જૈશ-એ-મોહમ્મદ જેવા આતંકવાદી સંગઠનોને ભંડોળ રોકવામાં નિષ્ફળ રહ્યું છે. પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા પછી, ભારત FATF પર પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવા માટે દબાણ કરી રહ્યું છે. 2022ની શરતોનું ઉલ્લંઘન: FATF એ 2022માં પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાંથી દૂર કર્યું, પરંતુ ભારતનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાન તે સમયે લેવામાં આવેલા કાનૂની સુધારા અને આતંકવાદ વિરોધી પગલાં લાગુ કરવામાં ઢીલું રહ્યું છે. મની લોન્ડરિંગ: ભારતે FATFને જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાને આતંકવાદી સંગઠનોના નેતાઓ સામે મજબૂત તપાસ અને સજા સુનિશ્ચિત કરવામાં અભાવ દર્શાવ્યો છે. મની લોન્ડરિંગ અને આતંકવાદી ભંડોળ રોકવા માટે પાકિસ્તાનનું માળખું હજુ પણ નબળું છે. આંતરરાષ્ટ્રીય દબાણ: ભારતે જૂન 2025માં FATFની બેઠકમાં 200થી વધુ દેશો સાથે ગુપ્ત માહિતી શેર કરી હતી અને ત્યારબાદ પાકિસ્તાન દ્વારા આતંકવાદને સમર્થન આપવાના પુરાવા આપ્યા હતા. આ દબાણને કારણે, FATFએ કહ્યું હતું કે પહેલગામ જેવા હુમલા નાણાકીય સહાય વિના શક્ય નથી, જેના કારણે પાકિસ્તાનને ફરીથી ગ્રે લિસ્ટમાં નાખવાનું જોખમ વધી ગયું છે. સવાલ: આ મામલે ભારતે શું કર્યું? જવાબ : ભારતે FATF સમક્ષ પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ મજબૂત પુરાવા રજૂ કર્યા છે. ભારતે કહ્યું કે પાકિસ્તાન આતંકવાદ વિરુદ્ધ કાયદા બનાવવામાં અને આતંકવાદીઓને સજા આપવામાં ઢીલું રહ્યું છે. ભારતે FATFના 200થી વધુ સભ્ય દેશો સાથે ગુપ્ત માહિતી શેર કરી અને ઓગસ્ટ 2025માં યોજાનારી એશિયા-પેસિફિક ગ્રુપ (APG)ની બેઠક અને ઓક્ટોબર 2025માં FATFની આગામી બેઠકમાં પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવાની માંગ કરી છે. સવાલ: આ અંગે પાકિસ્તાનનું શું કહેવું છે? જવાબ: પાકિસ્તાન દાવો કરે છે કે તેણે FATFની શરતો પૂરી કરી છે અને ભારત ફક્ત તેને બદનામ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. સવાલ: FATFએ અત્યાર સુધી શું નિર્ણય લીધો છે? જવાબ: FATFએ પહેલગામ હુમલાની નિંદા કરી અને કહ્યું કે આતંકવાદને ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે વધુ કડક પગલાં લેવાની જરૂર છે. જોકે, પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવામાં આવશે કે નહીં તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. FATFએ કહ્યું કે તે એક મહિનામાં આતંકવાદી ભંડોળ અંગે વિગતવાર અહેવાલ જાહેર કરશે. સવાલ: જો પાકિસ્તાન ગ્રે લિસ્ટમાં આવશે તો શું થશે? જવાબ:
ભારતમાં પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા બાદ પાકિસ્તાનની મુશ્કેલીઓ ફરી એકવાર વધી શકે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠન FATF (ફાઇનાન્શિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ) ચોથી વખત પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. મનીકંટ્રોલના જણાવ્યા અનુસાર, FATF જૂનના અંતમાં અથવા જુલાઈની શરૂઆતમાં પાકિસ્તાન પર એક રિપોર્ટ જારી કરીને તેને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકી શકે છે. આનાથી પાકિસ્તાન પર અનેક આર્થિક પ્રતિબંધો લાગી શકે છે. તાજેતરમાં ફ્રાન્સમાં યોજાયેલી FATFની બેઠકમાં ભારતે પહેલગામ હુમલા, પાકિસ્તાન દ્વારા આતંકવાદને આપવામાં આવતા ભંડોળ અને સરકારી સમર્થનનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલામાં 26 લોકો માર્યા ગયા હતા. FATFએ તેની નિંદા કરી હતી અને કહ્યું હતું કે ભંડોળ વિના આવા હુમલા શક્ય નથી. સવાલ અને જવાબ દ્વારા સમજો કે ગ્રે લિસ્ટમાં પાકિસ્તાનને શું નુકસાન થશે…. સવાલ: FATF શું છે અને ગ્રે લિસ્ટનો અર્થ શું છે? જવાબ: FATF એટલે કે ફાઇનાન્શિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ એક આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા છે જે મની લોન્ડરિંગ (કાળા નાણાંને સફેદમાં રૂપાંતરિત કરવા) અને આતંકવાદને ભંડોળ પૂરું પાડતી પ્રવૃત્તિઓ પર નજર રાખે છે. જે દેશો આતંકવાદી ભંડોળ અથવા મની લોન્ડરિંગ રોકવામાં નિષ્ફળ જાય છે તેમને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવામાં આવે છે. આવા દેશો પર નજર રાખવામાં આવે છે અને તેમના માટે વિદેશી ભંડોળ મેળવવું મુશ્કેલ બની જાય છે. પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં કેમ મૂકવામાં આવશે? જવાબ: આતંકવાદી ભંડોળ રોકવામાં નિષ્ફળ: ભારતે દાવો કર્યો છે કે પાકિસ્તાન લશ્કર-એ-તૈયબા અને જૈશ-એ-મોહમ્મદ જેવા આતંકવાદી સંગઠનોને ભંડોળ રોકવામાં નિષ્ફળ રહ્યું છે. પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા પછી, ભારત FATF પર પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવા માટે દબાણ કરી રહ્યું છે. 2022ની શરતોનું ઉલ્લંઘન: FATF એ 2022માં પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાંથી દૂર કર્યું, પરંતુ ભારતનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાન તે સમયે લેવામાં આવેલા કાનૂની સુધારા અને આતંકવાદ વિરોધી પગલાં લાગુ કરવામાં ઢીલું રહ્યું છે. મની લોન્ડરિંગ: ભારતે FATFને જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાને આતંકવાદી સંગઠનોના નેતાઓ સામે મજબૂત તપાસ અને સજા સુનિશ્ચિત કરવામાં અભાવ દર્શાવ્યો છે. મની લોન્ડરિંગ અને આતંકવાદી ભંડોળ રોકવા માટે પાકિસ્તાનનું માળખું હજુ પણ નબળું છે. આંતરરાષ્ટ્રીય દબાણ: ભારતે જૂન 2025માં FATFની બેઠકમાં 200થી વધુ દેશો સાથે ગુપ્ત માહિતી શેર કરી હતી અને ત્યારબાદ પાકિસ્તાન દ્વારા આતંકવાદને સમર્થન આપવાના પુરાવા આપ્યા હતા. આ દબાણને કારણે, FATFએ કહ્યું હતું કે પહેલગામ જેવા હુમલા નાણાકીય સહાય વિના શક્ય નથી, જેના કારણે પાકિસ્તાનને ફરીથી ગ્રે લિસ્ટમાં નાખવાનું જોખમ વધી ગયું છે. સવાલ: આ મામલે ભારતે શું કર્યું? જવાબ : ભારતે FATF સમક્ષ પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ મજબૂત પુરાવા રજૂ કર્યા છે. ભારતે કહ્યું કે પાકિસ્તાન આતંકવાદ વિરુદ્ધ કાયદા બનાવવામાં અને આતંકવાદીઓને સજા આપવામાં ઢીલું રહ્યું છે. ભારતે FATFના 200થી વધુ સભ્ય દેશો સાથે ગુપ્ત માહિતી શેર કરી અને ઓગસ્ટ 2025માં યોજાનારી એશિયા-પેસિફિક ગ્રુપ (APG)ની બેઠક અને ઓક્ટોબર 2025માં FATFની આગામી બેઠકમાં પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવાની માંગ કરી છે. સવાલ: આ અંગે પાકિસ્તાનનું શું કહેવું છે? જવાબ: પાકિસ્તાન દાવો કરે છે કે તેણે FATFની શરતો પૂરી કરી છે અને ભારત ફક્ત તેને બદનામ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. સવાલ: FATFએ અત્યાર સુધી શું નિર્ણય લીધો છે? જવાબ: FATFએ પહેલગામ હુમલાની નિંદા કરી અને કહ્યું કે આતંકવાદને ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે વધુ કડક પગલાં લેવાની જરૂર છે. જોકે, પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં મૂકવામાં આવશે કે નહીં તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. FATFએ કહ્યું કે તે એક મહિનામાં આતંકવાદી ભંડોળ અંગે વિગતવાર અહેવાલ જાહેર કરશે. સવાલ: જો પાકિસ્તાન ગ્રે લિસ્ટમાં આવશે તો શું થશે? જવાબ:
